Hier in Groningen staan een heleboel prachtige oude kerkjes. Veel daarvan worden onderhouden door de Stichting Groninger Kerken. Het fijne daarvan: ze zijn bijna altijd open om gewoon even binnen te lopen, rond te neuzen, stil te zijn, en te genieten van hoe mooi men vroeger de kerken maakte. De sfeer in dat soort middeleeuwse kerken is als vanzelf verstild en heilig. De kerkgemeente die in zo’n gebouw huist, heeft dat in ieder geval al mee.
De kerken die later zijn gebouwd dan die middeleeuwse schoonheden hebben vaak een heel andere sfeer. In het beste geval mooi modern, in het slechtste geval saai en zielloos. (Ik chargeer, dat mag in een column.) Niet zelden heeft zo’n kerk bijzaaltjes met systeemplafonds, beige vloeren, beige tafels en onvriendelijke stoelen. Er hangt een ongedefinieerde poster aan de muur. En in de kerkzaal lijkt het eerder op een vergadercentrum dan op een spirituele plek. Je bent vast weleens in zo’n kerk geweest. De mensen die er komen maken het tot een fijne plek (of niet), maar het gebouw doet daar weinig aan.
Jammer is dat. Want een kerk zou net als je eigen huis een thuis moeten zijn. Waar je je op je gemak voelt en waar je schouders als vanzelf ontspannen. Of het nu stijlvol en strak is of hip en flitsend – dat maakt mij niet uit. Als je kerk maar iets leukers uitstraalt dan ‘dit is hoe het hier al jaren is’.
"Je kerk paars verven werd voor mij het beeld van durven kiezen"
Een paar jaar geleden zag ik een aflevering van 'Queer Eye', een make-overprogramma op Netflix, waar niet alleen de buitenkant, maar ook de binnenkant van mensen aangesproken wordt. Die ene aflevering liet mij niet los en ik denk er nog regelmatig aan. Centraal stond een Amerikaanse dominee van een leuke kerk, waar alles er echter afgeleefd en saai uitzag, inclusief hijzelf. De kenners van mode en stijl hielpen hem niet alleen bij zijn eigen uitstraling, maar ook bij zijn overtuiging dat hij er mocht zijn. Bovendien pakten ze de kerk aan. Heel subtiel maakten ze met een paar kleine aanpassingen de kerkzaal tot een veel sprekender plek. Wat ze deden? Ze verfden de muur achter het altaar paars.
Je kerk paars verven – dat werd voor mij het beeld van ‘durven kiezen’. Mensen met een goede smaak hun gang laten gaan om er iets moois van te maken. Durven kiezen om iets te veranderen aan hoe het al jaren is.
Want los van hoe belangrijk het al is voor volwassenen hoe een kerk eruitziet – voor kinderen en tieners geldt dat ook. Hebben kinderen in de kerk het gevoel dat het ook een plek voor hen is? Of is er alleen oud speelgoed bij de oppas en moeten ze in de kerkzaal altijd stil zijn? Is er voor tieners een plek om een beetje te hangen, of moeten ze altijd op stoelen aan een kille tafel zitten?
Ik voel me als dominee bevoorrecht dat ik zomaar even mijn kerk kan binnenlopen omdat ik de sleutel heb. Ik vind het fijn om het gevoel te hebben dat het ‘mijn’ plek is. Ik zou wel willen dat iedereen dat gevoel heeft bij de kerk. De kerk als een thuis. Met een leuke paarse muur en vooruit, ook wat hippe planten en lekker zittende banken.
