Sinds een paar decennia neemt onder protestanten de belangstelling voor vasten toe. Dat heeft met twee dingen te maken, ziet Mirella Klomp, liturgiewetenschapper aan de Protestantse Theologische Universiteit. “Ten eerste met veranderingen in onze cultuur. In onze samenleving is veel aandacht voor voedsel, ‘gezonde voeding’ en een gezond gewicht. Het tijdelijk of permanent laten staan van voedingsproducten is voor veel mensen niets nieuws. Dat kan ook het vasten om religieuze redenen ‘gewoner’ maken.” Ten tweede is onze kijk op geloof de afgelopen decennia ook veranderd. “Er is meer ruimte voor de opvatting dat geloof niet alleen of vooral een zaak is van het hoofd, maar ook een heel lichamelijk gebeuren. Vasten past daarbij.”
Gaven van God
We kennen vasten traditioneel als het tijdelijk afzien van eten of drinken. Maar vasten kan ook betrekking hebben op andere ‘goede gaven’. Klomp: “Luther liet al zien dat de hele maaltijd een gave is die wij van God ontvangen. Niet alleen het voedsel zelf, maar ook de inspanningen van de kok die de maaltijd heeft bereid en de arbeid op het veld en in de fabriek die eraan vooraf ging. En ook de verbondenheid met eventuele tafelgenoten en alle mensen die eten is een gave.” Aardse goederen als gaven van God beschouwen is heel Bijbels, aldus Klomp. “In dat spoor zijn genieten van een Netflix-serie, van de contacten en gedachtewisselingen die sociale media je bieden, van de intieme gemeenschap met een ander mens, ook goede gaven van God.”
Ruimte en verlangen
Door het ontvangen van dit soort gaven tijdelijk uit te stellen, ontstaat ruimte. Klomp: “Door te vasten maak je heel lichamelijk ruimte voor God in je leven, elke keer dat je níét je timeline checkt op je smartphone, of de koektrommel dicht laat. Zo kun je je bewust voorbereiden op het feest van de opstanding: het feest van God die zichzelf steeds opnieuw aan ons wil schenken.” In die zin is óók vasten een gave. “Vasten schept ruimte voor verlangen naar het grote feest. Die ruimte en dat verlangen mogen gekoesterd worden als een gave van God.”
In de Bijbel gaat vasten vaak samen met gebed. Klomp: “Verschillende Bijbelse verhalen vermelden al het samengaan van vasten en bidden. In de ruimte van het verlangen naar het paasfeest kan gebed opkomen en tijd en aandacht voor de naaste. Er is allerlei materiaal beschikbaar dat je hierbij kan ondersteunen, van apps tot veertigdagentijdkalenders. Zolang je je hierdoor niet laat overspoelen, kan dat erg behulpzaam zijn.”
Vastentips
Wat zijn concrete manieren om te vasten? Sommige mensen kiezen voor het tijdelijk afzien van alcohol, vlees en/of snoep. Anderen kiezen er bijvoorbeeld voor tijdelijk geen Netflix te kijken of sociale media te gebruiken. In de veertigdagentijdkalender van Petrus vind je verschillende suggesties. Daarbij is ook aandacht voor dingen die je in de vastentijd juist extra kunt doen, zoals voor iemand bidden, een kaartje sturen of iemand uitnodigen voor een maaltijd.
Bestel de gratis veertigdagentijdkalender
Lees ook:
