Wat is Prediker eigentijds! Nu ik het bijbelboek na lange tijd weer zorgvuldig lees, ben ik aangenaam verrast. Wat een verademing: geen preken maar hedendaagse filosofie. Interessant, ook als je jezelf niet ‘gelovig’ noemt. Een pleidooi voor ‘leef in het moment en maak je niet te druk’.
Prediker zegt in een notendop dat alles lucht en leegte is. Alles vergaat weer tot stof, alles wordt vergeten, er is niets nieuws onder de zon. Dus waarom zou je zwoegen? Geniet liever van eten en drinken en van elk moment van het leven! En heb daarbij ontzag voor God.
Beter rust dan hard zwoegen
Je zou er somber van kunnen worden of, zoals ik, juist opgelucht. Uiteindelijk gaat het om het vinden van levensvreugde. Want wat zwoegen we altijd hard. Wat doen we ons best om te presteren! Wat steken we veel tijd en energie in beter worden, uitblinken, deadlines halen, bewijzen dat we het kunnen, concurreren en aan alle verwachtingen voldoen. Prediker zegt: ‘Maar beter is één hand gevuld met rust dan beide vuisten vol gezwoeg en najagen van wind.’ (Prediker 4:6)
Elk moment is waardevol
Is dan alles voor niets? Heeft het allemaal geen zin? Dat is in feite wat Prediker zegt. Hij bekijkt het van een afstand en zegt: alles wat we doen is al eens gedaan. In de hele mensengeschiedenis gaat alles een keer verloren, niks blijft voor altijd bestaan. Maar is dat niet ook een troost? We mogen dus genieten van elk moment en elk moment is even waardevol. Of je nou een proefschrift af hebt gekregen of de luier van je kind verschoont. Alles is even waardevol. Als je er maar van geniet. (Hoewel de luier dan misschien niet het beste voorbeeld is …)
Alles wat we doen is al eens gedaan, is dat niet ook een troost?
Les in nederigheid
Het is een les in nederigheid. Denk je dat jouw werk de wereld zal veranderen? Misschien eventjes of een klein beetje. Maar het is in de afgelopen miljoen jaren allang (op soortgelijke manieren) gedaan en uiteindelijk zal het weer vergeten worden. De aarde draait maar door en alles vergaat weer tot stof. Het woord genieten komt veel terug in de tekst en je kunt niet ontkomen aan zwoegen (werken), zegt hij ook. Dus doe dan in ieder geval waar je van geniet!
Voor alles is een tijd
De bekendste woorden van Prediker zijn: voor alles is een tijd onder de zon. Is dat niet troostend? Niet alles kan en hoeft tegelijk. Je kunt niet tegelijk uitblinken en rouwen. Of zoeken en dansen. Wat is nú belangrijk? Daar mag je aandacht aan schenken. ‘Er is een tijd om geboren te worden en een tijd om te sterven … Er is een tijd om af te breken en een tijd om op te bouwen … Er is een tijd om lief te hebben en een tijd om te haten. Er is een tijd voor oorlog en een tijd voor vrede.’ (Prediker 3:1-8)
Kwaliteit van leven
Prediker komt met een heel aantal wijsheden die opvallend universeel en hedendaags zijn. Deze wijsheden zullen de wereld niet redden of van werkelijk nut zijn, maar ze kunnen persoonlijk kwaliteit van leven geven, jezelf en anderen goed doen in het leven van alledag. Hij beschrijft zijn persoonlijke zoektocht, zijn desillusie en wat hij heeft ontdekt. Zijn boek is verdeeld in thema’s: wijsheid en dwaasheid, alles heeft zijn tijd, onrecht en onderdrukking, beter samen dan alleen, je beloftes nakomen, rijkdom is leegte, Gods inzicht en de vreugde van het leven.
Sterke quotes van Prediker
Het bijbelboek Prediker is kort en toegankelijk. Ik kan iedereen aanraden het te lezen. Daarom lees je hier mijn favoriete wijsheden van Prediker op een rij. ‘Geniet dus, beste vriend, van je jonge jaren, haal je hart op aan de dagen van je jeugd. Volg de wegen die je hart wil gaan.’ (Prediker 11:9)
