Naar papa in de gevangenis
Voor kinderen van gedetineerden staat het leven volledig op zijn kop als ze plotsklaps voor lange(re) tijd hun ouder moeten missen. Behalve dat er een lege plek is in huis durven ze er vaak niet met vriendjes over te praten. Stichting Exodus Nederland ziet om naar gedetineerden en hun families. Zo organiseren ze sinds 3 jaar herfstkampen. Tijdens deze midweek kunnen kinderen tussen de 8 en 15 jaar hun gedetineerde ouder - het gaat vrijwel altijd om vaders - meerdere dagen opzoeken in de gevangenis en samen activiteiten doen. “Het idee kwam ‘overwaaien’ uit de Verenigde Staten”, vertelt coördinator Marieke van Zwam. “Daar werden al langer summer camps voor kinderen met een ouder in detentie georganiseerd.” Ze is blij dat dit idee ook in Nederland is ‘geland’. De kampen worden momenteel georganiseerd voor de gevangenissen in Nieuwegein, Vught en Veenhuizen. Dit voorjaar wordt ook gestart in Zaanstad.
Kleine momenten
Kinderen komen op maandag aan in het kamphuis, in de buurt van de gevangenis. “Op dinsdag, woensdag en donderdag gaan ze met elkaar naar de gevangenis”, vervolgt Marieke. “Dan hebben de kinderen drie hele dagen om met hun ouder door te brengen. Ze doen samen leuke activiteiten die gericht zijn op het weer even samen zijn als gezin. Het gaat om kleine momenten die je normaal ook samen doet: muziek maken, sporten, film kijken of een verjaardag vieren.”
Troostknuffel
Tijdens de midweek kunnen de kinderen ook een troostknuffel maken. “Zo’n knuffel - waarin kleren van papa worden verwerkt - is heel speciaal voor een kind met een afwezige ouder. Kinderen mogen helemaal zelf zeggen hoe de knuffel eruit gaat zien. Dat biedt veel troost: kinderen slepen de knuffel overal mee naartoe. Zelfs pubers stellen echt prijs op zo’n knuffel. Soms wordt een kledingstuk van vader verwerkt in een dekbed of een spijkerjas.”
“Na terugkomst in het kamphuis gaan we eerst de hoofden leegmaken”, vervolgt Marieke. ”Zo’n hele dag in de gevangenis doet wat met je. De kinderen zijn moe, willen even bijkomen of juist iets actiefs doen. Ze mogen knutselen, een spelletje doen of samen een film kijken.”
Eerlijk zijn
Er kunnen maximaal 15 kinderen per keer mee op kamp. Zij hoeven daar niets voor te betalen, alles wordt gefinancierd door Exodus. De week draait om tijd hebben voor elkaar, en weer even het echte gezinsleven ervaren. Marieke: “De vader wordt weer uitgedaagd om in zijn vaderrol te stappen. Het gaat niet alleen om de leuke dingen, maar ook om meer tijd te hebben met elkaar. Tijdens de kampdagen zeggen de kinderen: “Ik kan eindelijk weer ‘tot morgen’ zeggen tegen papa! Op deze manier brengen we een beetje licht in het leven van een kind. Realiseer je dat 25.000 kinderen in Nederland per dag een vader in detentie moeten missen!”
Een blij mens
Marieke werkt nu 10 jaar bij Exodus en ziet veel mooie dingen gebeuren. “Wat mij raakte was een jongen van 9 jaar die op de laatste dag van het kamp met een vinger tussen de stoel kwam, omdat zijn vader (per ongeluk) de stoel aanschoof. De jongen werd heel boos, en bleef dat ook. Alle boosheid over zijn vader in de gevangenis kwam eruit. Zijn moeder zei later: ‘Ik ben zo blij dat dit gebeurd is. Tijdens normale bezoekuren zouden ze dit nooit tegen elkaar hebben gezegd. Dan móet het alleen maar leuk zijn.’ Als je zoiets ziet gebeuren, dan stemt me dat dankbaar. Er was ook eens een meisje dat tijdens het eerste herfstkamp heel verdrietig afscheid nam van haar vader. De tweede keer was ze relaxed en ging huppelend de gevangenis uit. De vader in detentie vertelde ons dat het contact met zijn dochter sindsdien veel beter was geworden. Daar doe je dit voor.”
Exodus bouwt op vele vrijwilligers, mensen die dit werk met hart en ziel doen. Marieke: “Ze nemen hun eigen vakantiedagen op om zo’n herfstkamp te realiseren. Zonder hen zouden we dit werk niet kunnen doen.”
Stichting Exodus Nederland is een forensische zorgorganisatie die landelijk met zo'n 300 professionals en 1500 vrijwilligers opvang en begeleiding biedt aan (ex-)gedetineerden en hun familieleden. Ze bieden deelnemers een begeleid-wonentraject in Exodushuizen verspreid over het land, of steun met ambulante hulpverlening.
Help mee
In Nederland zijn ruim 33.000 mensen gedetineerd die een korte of langere gevangenisstraf uitzitten. Kerk in Actie ondersteunt diverse initiatieven in Nederland die omzien naar gevangenen en hun partners en kinderen en hen ook een nieuwe kans bieden in de maatschappij.
Lees ook waarom diaken Prisca van der Roest gedetineerden bezoekt:
