Esther Kouw: Rust, Ritme, Ruimte; leren van de Benedictijnse levenskunst. Uitgeverij Zilt.
Persoonlijke ervaringen
Esther Kouw begint haar boek met een indrukwekkend persoonlijk verhaal. Ze moest meerdere operaties ondergaan. In die periode leerde ze veel over zichzelf, soms tegen wil en dank. Door alle emoties die daarbij kwamen kijken en de noodzaak tot herstellen en uitrusten, werd ze gedwongen met zichzelf en haar lijf om te leren gaan. Ze raakte in dat proces geïnspireerd door de Benedictijnse leefregels, het kloosterleven, en wat ze daar in het dagelijks leven van kon leren. In haar boek lees je dit leerproces van heel dichtbij: hoe ze de belangrijkste waarden langzaam heeft geïntegreerd in haar leven. Ze schrijft eerlijk en persoonlijk en schuwt niet de struikelblokken en haar kwetsbare kant. Het raakte mij, en ondanks onze verschillende levens herkende ik veel van haar verhaal.
Rust door het lezen
Ook ik heb me lang geleden laten inspireren door het kloosterleven. Maar telkens raken deze inzichten weer wat op de achtergrond. Ik heb dan zo’n boek nodig om me weer te herinneren aan het gegeven dat stilte, adempauzes en een vast ritme heilzaam kunnen zijn. Op het moment worstel ik met de beginselen van de overgang: vermoeidheid, sombere momenten, een onrustig lijf. Op mijn werk ben ik omringd door jonge mensen, dus ik probeer hun tempo bij te benen, maar mijn lijf roept vaak: stop! En dus komt dit boek als geroepen. Al lezende denk ik regelmatig: o ja, zo kan het ook. Alleen al door het lezen daalt er meer rust over me heen.
'In alles klinkt door: je mag elke dag opnieuw beginnen'
Aandachtig en bewust leven
Het boek bestaat uit drie delen: rust, ritme en ruimte. In elk van die delen beschrijft Esther Kouw eerst haar eigen verhaal en proces, vervolgens hoe dat in kloosters wordt ‘geleefd’, en daarna vertaalt ze die levenskunst naar haar en ons eigen leven. Ten slotte geeft ze ons een aantal oefeningen mee. De drie Benedictijnse geloftes heeft zij omgedoopt tot: Stil, Luister, Accepteer en Kies. Stil zijn en niets doen kan soms nutteloos voelen. Maar je kunt voorbijgaan aan jezelf als je alleen maar ‘doet’. Door stil te zijn, kom je onverwerkte gevoelens tegen of bijvoorbeeld je diepste verlangen. Je wordt je bewuster van wat er vanbinnen leeft. Vervolgens kun je ook beter naar jezelf en de ander luisteren. Echt met aandacht luisteren. En zo gaat ze één voor één haar ‘geloftes’ langs en maakt ons bewust van hoe je aandachtiger en bewuster kunt leven.
Stilte is iets wat je moet leren. (…) Om dieper door te kunnen dringen in het eigen leven, het zijn. (pag. 55)
Rust en overzicht
In de periode dat ze toeleefde naar haar tweede operatie was ze erg onrustig en kostten de bange gedachten haar veel energie. Ze merkte ineens dat ze altijd weinig ‘lucht’ had ingebouwd in haar agenda. En dat het gebrek aan ritme haar een opgejaagd gevoel gaf. Haar hoofd was daardoor eigenlijk altijd ‘vol’ of ‘aan’. Ze omschrijft hoe ze langzaam, in een periode dat daar ruimte voor was, het kloosterritme vertaalde naar haar eigen leven. Ze werd zich bewust van wat zij nodig had op een dag en wat zij aankon. Door vallen en opstaan weliswaar. Niks lukt ineens van de ene op de andere dag. En vaak moet je eerst diep gevallen zijn om echt te kiezen voor een andere levensstijl. Wat bijvoorbeeld kan helpen is de kunst van het beginnen, de aandacht tijdens een activiteit en het op tijd stoppen ervan. Als de klokken luiden, leg je je werk neer. Ik schreef er al eerder een blog over. Zo kan een eigen gekozen dagritme rust en overzicht geven en dat vertaalt zich naar je hoofd en je lichaam.
Ons gebrek aan tijd hangt samen met het uitbannen van het ritme uit onze tijd. (…) Want ritme laat je de tijd beleven. Ritme schept tijd. (pag. 106)
Andere keuzes
Na periodes van operaties, herstellen, opnieuw een leven opbouwen, nieuwe inzichten en bevindingen en het inbouwen van meer rust en ritme in haar leven, deed Esther Kouw een ontdekking. In de ruimte die ontstond kon ze bewuster voelen wie ze nou eigenlijk ten diepste was. Ze merkte dat ze niet meer blij werd van haar oude baan, nam ontslag en vond een nieuwe baan. Uiteraard nam dit proces lange tijd in beslag en daar maakt ze ons deelgenoot van. De nieuwe Esther maakte andere keuzes, voelde de ruimte om meer zichzelf te zijn.
Elke dag opnieuw beginnen
De Benedictijnse leefwijze geeft volgens Esther Kouw ruimte. Ruimte om naar binnen te keren, ruimte voor oefening, ruimte voor eenvoud, ruimte voor roeping en ruimte voor vertragen. En in alles klinkt door: je mag elke dag opnieuw beginnen. 'Ik heb geleerd compassie te hebben met mezelf en de ander, en ik ervaar steeds meer dat de kleine dingen in het leven de grootse dingen zijn.'
Als je voorbij dit alles durft te gaan, kom je uit op de bodem van je ziel. Daar is het ego niet aanwezig. (…) Daar gaat het enkel om het zijn. Het zijn van wie jij werkelijk bent. (pag. 149)
---
Lees ook:
