Wie de Grote Kerk van Tholen binnenstapt, komt allereerst terecht in het koor van de kerk: een lichte, hoge ruimte met kleurrijke schilderingen. “Die zijn tijdens de restauratie ontdekt, ze stammen uit de zestiende eeuw”, weet oud-geschiedenisleraar Frits Simons (66) te vertellen. “En dat tiengebodenbord ook, dat komt uit 1581.”
Aart-Jan probeert de zinnen op het bord te ontcijferen. Hij heeft vaker geschiedenisles van Frits gehad: jaren geleden zat hij als middelbare scholier bij hem in de klas. Deze keer schuiven de mannen náást elkaar in de kerkbank. Ze weten in de stapel gesprekskaartjes al gauw enkele vragen te vinden die ze elkaar willen stellen.
Hoop
“Wat zou een kerk kunnen betekenen voor de samenleving?”, trapt Aart-Jan af, terwijl hij het eerste kaartje voor zich neerlegt. “Heel veel, natuurlijk”, antwoordt Frits meteen. “De kerk is eigenlijk het belangrijkste orgaan in de samenleving. Ze laat zien waar we allemaal vandaan komen, waar we naartoe gaan, hoe we met God en met elkaar moeten leven.”
‘De kerk is eigenlijk het belangrijkste orgaan in de samenleving’
Maar die rol staat wel onder druk, ziet hij. “De verscheurdheid binnen de kerk vind ik verschrikkelijk: alleen al in Tholen zijn er negen kerken. Als er één kerk is, kun je veel meer invloed hebben als richtinggever voor het leven.”
Aart-Jan: “Ik zou het wat kleiner formuleren. Maar ik geloof wel dat de kerk een boodschap van hoop heeft: voor dit leven, maar ook voor daarna. Door als gemeente naar elkaar om te zien, kun je iets van die hoop zichtbaar maken.” Frits knikt: “Uiteindelijk is het doel natuurlijk niet om mensen bij de kerk te krijgen, maar om ze bij God te krijgen. Dat gun ik iedereen.”
Pijnlijk
Aart-Jan heeft nog een tweede vraag. “Wanneer vind jij dat mensen hun leven verspillen?”, leest hij voor. Frits moet even nadenken. “Als mensen egoïsme laten prevaleren, alleen maar aan zichzelf denken, als ze liefdeloos leven”, formuleert hij aarzelend. Het is even stil. “Ik vind dit een moeilijke vraag”, vervolgt hij. “In de diepste dimensie is elk leven zonder Christus een verspild leven. Want God heeft ons geschapen om Hem te eren en lief te hebben, en ook elkaar.”
Aart-Jan: “Dan moet ik gelijk denken aan al die niet-gelovige mensen die goede dingen of belangrijke uitvindingen hebben gedaan. Zijn dat dan allemaal verspilde levens?” Frits: “Het is ook wel pijnlijk om dit zo te zeggen … Er zijn genoeg mensen die heel veel goeds hebben gedaan, daar wil ik niets aan afdoen. Maar ten diepste geloof ik dit wel.”
Nut
“Ik vind het ook al een verspilling als mensen denken dat ze geen talenten hebben of er geen gebruik van maken”, zegt Aart-Jan. “Al kan het natuurlijk een zoektocht zijn hoe je dat moet doen.”
“Ja, dat vind ik ook”, zegt Frits. “Al vind ik het vooral belangrijk om met je talenten dienstbaar te zijn aan anderen. Ik moet gelijk denken aan Henri Nouwen, die als hoogleraar alles opgaf om voor een zwaargehandicapte jongen te zorgen. Achteraf zei hij: ik ben nooit zo dicht bij Christus geweest als in die periode van mijn leven. Dat kan me echt ontroeren. Als je goed bent voor een ander, ben je ook bezig met je talenten. Daarom wil ik nu ik met pensioen ben, nog steeds graag van nut zijn voor anderen.”
Zekerheid
Tijd voor een vraag van Frits. “Associeer jij geloof eerder met gevoel of met verstand?”, vraagt hij Aart-Jan. “Ik was vroeger vooral op zoek naar gevoel”, zegt die. “Ik wilde graag geraakt worden door een dienst, een preek of een lied. Maar ik ben ervan overtuigd geraakt dat het meer gaat om het weten, het vaste vertrouwen. Want gevoel is fijn, maar dat kan ook opeens weg zijn. Ik vind nu vooral zekerheid in Gods beloftes in de Bijbel.”
‘Gevoel is fijn, maar het kan ook opeens weg zijn’
“Dat herken ik wel”, peinst Frits. “Al blijft het altijd een combinatie. De een is meer een gevoelsmens, de ander is meer rationeel. Maar God weet precies hoe Hij ons moet aanpakken. Dat vind ik heel mooi. Al moet je natuurlijk ook zelf aan dat vertrouwen werken.”
Aart-Jan knikt. “Mijn ervaring is: hoe meer je zoekt, hoe meer zekerheid je krijgt. Eerst roept zo’n zoektocht misschien vooral vragen op. Maar als je dóórzoekt, voedt dat je geloof. Het klinkt als een cliché, maar alles wat je aandacht geeft, groeit.”
Het spel Tafelgesprekken is ook te koop voor thuis! Aan de hand van verrassende vragen ga je op een ongedwongen manier in gesprek over levensvragen. Met de code PETRUS krijgen Petrus-lezers 15% korting op de varianten ‘Samenleven’, ‘Feestdagen’ en ‘Levensverhalen’ (normaal € 17,95).
Tekst: Jedidja Harthoorn | Foto’s: Hanneke Bouman
