In mijn werk als classisdominee zit ik geregeld met kerkenraadsleden om de tafel. Dan hebben we gesprekken over hun gemeente. Over het vele dat hen blij maakt. En delen de zorgen die er ook zijn. Mooi is dat. Het mooist vind ik altijd de opening.
In een kerkenraadsvergadering doen de leden deze opening vaak bij toerbeurt. Een gedicht, een gebed, een Bijbelgedeelte, of een meditatieve tekst van internet – het is telkens heel verschillend, maar is er altijd diep over nagedacht.
Dan raak ik ervan onder de indruk hoe gemeenteleden vanuit het eigen hart vrijmoedig iets van hun geloof en van zichzelf laten zien. Waar ik als dominee bij zit nota bene, en de eigen dominee ook. ‘Priesterschap van alle gelovigen’ is het hart van de protestantse kerken.
Wij dominees kunnen de opening ook doen. Wij hebben daarvoor geleerd, het is ons ambt en het vormt ons ambacht. Een mooie Bijbels gedachte, of een diepe theologische lijn, wij kunnen het vinden. Maar zo mooi als het ‘gewone’ kerkenraadslid kan ik het niet.
De mooiste opening afgelopen jaar was die van een bewogen ouderling. “Wacht even”, zo begon zij haar opening. Vervolgens deed ze haar tas open, haalde er haar mobiele telefoon uit, en zo’n luidspreker als mijn kleinzoon ook heeft, zocht even op YouTube, en stak van wal:
“Jullie weten dat wij in ons gezin het afgelopen jaar veel meegemaakt hebben.” Van de aandachtige gezichten las ik de herkenning. Haar woorden hadden geen nadere uitleg nodig, ieder wist waar zij op doelde. En zelf had ik genoeg aan de stille ontroering van de anderen.
“In ons gezin hebben wij één lied waar we ons in de goede en de slechte tijden aan vasthouden. Groot is uw trouw o, Heer. Ik heb het vanavond als opening meegenomen.” Daarna startte zij het YouTube filmpje en klonken uit de luidspreker de bekende tonen en woorden.
Met een verstolen blik zag ik hoe mijn linkerbuurman het niet droog hield en mijn buurvrouw rechts een traan wegpinkte. Ook achter mijn eigen ogen begon iets branden. Eén lied kan meer zeggen dan duizend preken en overdenkingen.
Mijn gedachten gingen naar mijn grootmoeder, jong weduwe, achtergebleven zonder inkomen. Zij had een psalm die haar over de bergen en door de dalen van haar leven droeg: Hij kan en wil en zal in nood, zelfs bij het nad’ren van de dood volkomen uitkomst geven.
En naar mijn oude vriend die soms twijfelde aan zichzelf, en op een briefje een lied had geschreven voor zijn uitvaart: Heer, die mij ziet zoals ik ben, dieper dan ik mijzelf ooit ken. Als het even donker was in zijn leven, hij de slaap niet vatten kon, kwamen juist die woorden naar boven.
Gelovigen zijn niet altijd mensen van veel woorden. Immers wat het meest voor de hand ligt, is het moeilijkst te zeggen. Maar zingen kan altijd.
Foto: Unsplash
