De steppe zal bloeien.
De steppe zal lachen en juichen.
De rotsen die staan
vanaf de dagen der schepping
staan vol water, maar dicht.
De rotsen gaan open.
Het water zal stromen,
het water zal tintelen, stralen.
Dorstigen komen en drinken.
De steppe zal drinken.
De steppe zal bloeien.
De steppe zal lachen en juichen.
De ballingen keren.
Zij keren met blinkende schoven.
Die gingen in rouw
tot aan de einden der aarde,
één voor één, en voorgoed.
Die keren in stoeten.
Als beken vol water,
als beken vol toesnellend water,
schietend omlaag van de bergen.
Met lachen en juichen.
Die zaaiden in tranen,
die keren met lachen en juichen.
De dode zal leven.
De dode zal horen: nu leven.
Ten einde gegaan en onder stenen bedolven:
dode, dode, sta op,
het licht van de morgen.
Een hand zal ons wenken,
een stem zal ons roepen:
Ik open hemel en aarde en afgrond
en wij zullen horen.
En wij zullen opstaan
en lachen en juichen en leven.
Tekst: Huub Oosterhuis, bij Jesaja 35
Melodie: Antoine Oome
© Gooi en Sticht
1. Het water zal stromen, het water zal tintelen, stralen. Dorstigen komen en drinken.
“Het golvende karakter van dit lied vind ik zó mooi. Het is prachtig om te zingen. De muziek vind ik misschien nog wel mooier dan de tekst. De combinatie van de compositie van Oomen en de tekst van Oosterhuis is geweldig. De melodie stuwt, de baspartij neemt je helemaal mee. Halverwege mogen de zangers op adem komen, en dan het tweede deel: het water zal stromen, tintelen, stralen. Práchtig.
‘De steppe zal bloeien’ wordt vaak verbonden aan de lichamelijke opstanding van Jezus. Maar Oosterhuis schreef erover: dit lied gaat over ons leven hier op aarde. Zoals het bedoeld is, nog niet is, maar wel ooit moet worden en zal zijn.
Bijbels gezien staat water voor de bedreiging van de dood. De doop symboliseert dat je daar juist weer boven uitstijgt. Water is dus ook levenwekkend. Het stroomt, de kerk staat niet stil.
‘Dorstigen komen en drinken.’ Ik merk dat veel mensen zoeken naar zingeving en spiritueel houvast in het leven. We denderen maar door, de vraag ‘waartoe ben ik op aarde’ sneeuwt onder. Op zondagmorgen kiezen steeds meer mensen voor zichzelf: een keertje uitslapen, gezellig samen lunchen. De kerk is dan de verliezer. Veel vieringen kun je ook thuis bekijken, het effect daarvan merken we. Maar pas liep ik ’s avonds nog buiten toen er een man achter me aan kwam. Het voelde onveilig, tot hij me aansprak en zei: ‘Dominee, ik heb u pas op internet in een dienst gezien en wat u zei raakte me!’ Dat gebeurt ook.”
‘Veel van wat je voelt en beleeft, kun je niet ontrafelen’
2. Met lachen en juichen. Die zaaiden in tranen, die keren met lachen en juichen.
“Het is ploeteren op aarde, keihard werken. Je zaait, maar veel komt niet op. Er zijn distels, vogels. Het valt niet mee. Maar in dit lied zit een omkeer. De bron daarvan is de Eeuwige. ‘Opstaan’ staat voor de ondenkbare terugkeer uit de ballingschap. Het volk zat diep in de put, en toch was er uiteindelijk de terugkeer. Geloof kan dat ook uitwerken, zo’n ommekeer. Het is een dragende grond voor de hoop die in je is. Waardoor je ook in ballingschap op de been blijft.”
‘Kijk onbevangen, dan ontdek je nieuwe vergezichten’
3. De dode zal leven. De dode zal horen: nu leven.
“Ik denk bij dit deel van het lied aan iemand die het leven kwijt is, niet weet hoe het verder moet. Die tóch weer grond onder de voeten krijgt, opstaat en weer verder kan.
Deze zin is niet letterlijk bedoeld, dat er een graf opengaat. Het is beeldspraak. Natuurlijk vragen kerkleden mij ook wel: hoe zit het nu precies met die opstanding? Een vraag die niet makkelijk te beantwoorden is. Ik denk dat de opstanding een uitnodiging is om op te staan. Het is het beroep dat op jou en mij wordt gedaan om zelf in de benen te komen.
Ik kan me voorstellen dat mensen moeite hebben met een letterlijke opstanding. Inderdaad kan het omgekeerde, dat er geen opstanding zal zijn, ook moeilijk zijn voor mensen. Maar over het hiernamaals is het Eerste Testament (het Oude Testament, red.) heel terughoudend. In het grootste deel van het Eerste Testament geldt: dood is dood. En wat in de evangeliën staat over de toekomst zijn vooral troostteksten, uit een totaal andere cultuur.
Het enige wat ik weet is: het is goed na de dood. Daar geloof ik stellig in. Als God liefde is, kan het alleen maar goed zijn na de dood.
De woorden ‘De dode zal leven. De dode zal horen: nu leven’ geven in mijn beleving ruimte voor verbeelding. Die ruimte wordt helaas vaak beperkt. Maar dat is nu juist wat gebeurt in dit lied. Ik probeer te leven vanuit de mystiek. Veel van wat je voelt en beleeft, kun je niet ontrafelen.”
Jezus’ opstanding doet een beroep op ons om zelf in de benen te komen’
4. Een hand zal ons wenken, een stem zal ons roepen: Ik open hemel en aarde en afgrond
“Die stem is de stem van de Eeuwige. Ik hoor die stem met Pasen en Pinksteren, en die stem roept dat iedereen mag komen. We hoeven geen lijntjes te trekken om wie dat precies zijn. De Eeuwige koopt het volk vrij. Waarom zouden we niet met elkaar kunnen accepteren dat de liefde van de Eeuwige voor iedereen is? Wie daar vraagtekens bij zet, gaat op de stoel van de Eeuwige zitten. Daar zijn we mee geïndoctrineerd door onze traditie. Kijk onbevangen, dan ontdek je nieuwe vergezichten.
Het lied tilt mij op, ik word er blij van. Dat heb ik ook nodig. Het houdt me op de been. In deze wereld zal het niet hopeloos blíjven. Een concrete voorstelling heb ik er niet bij, maar het komt goed. Daar ben ik stellig van overtuigd en dat voel ik ook als ik dit lied zing.”
Luister dit lied van Huub Oosterhuis, gezongen door Lenny Kuhr:
Eerder was ds. Olsman predikant in Vries en Zweeloo. Hij volgde als student de opleiding tot leerkracht basisschool en studeerde daarna theologie.
Tekst: Auke Schouwstra | Foto’s: Eljee Bergwerff
