(scroll naar beneden voor de toelichting bij dit lied)
Maak ons uw liefde God, tot opmaat van het leven!
Wij zijn geroepen om haar zingend door te geven.
De wereld zegt ons niet de goede woorden aan.
Vernieuw ons hart en doe ons uw beleid verstaan.
Wij zijn aaneengevoegd, bedacht met uw genade.
Op liefde hebt Gij ons gebouwd, bedeeld met gaven.
En wat wij zijn draagt bij tot welzijn van elkaar.
In onze eenheid wordt uw liefde openbaar.
Elkaar bidden wij toe: volhard in het geloven,
Verlies uw vreugde niet en kom uw pijn te boven.
Laat lichten uw gezicht over de duisternis
waarin de ander in gemis gevangen is.
Zeg toch het goede aan, ook wie u kwaad toewensen.
De zon gaat op in uw nabijheid bij de mensen.
Hun vreugden en verdriet zullen u niet ontgaan;
in uw omarming heeft eenzaamheid afgedaan.
God, laat geen mensenkind uit uw ontferming vallen.
Weer met uw ruime hart het kwade van ons allen.
Gij zijt te goeder trouw geweest van het begin.
Vasthoudend blijft Gij tot uw liefde overwint.
Muziek: Frank van Essen (arrangement), Allard Gosens, Jan Willem van Delft en Sjoerd Visser
---
Toegelicht: Maak ons uw liefde God, tot opmaat van ons leven
(door dr. Oane Reitsma, medewerker Spiritualiteit en Eredienst dienstenorganisatie Protestantse Kerk)
In een tijd dat zingen in veel gevallen nog sterk wordt afgeraden, roept Lied 974 juist op om via zingen Gods liefde ‘door te geven’. Het is een lied van Sytze de Vries op een melodie van Wim ter Burg, geschreven in 1987/’88 en het doet aan als een nieuw kerklied in klassieke stijl.
Gebed
Het lied is geschreven bij Romeinen 12:9-21,een tekst die oproept tot oprechte onderlinge liefde. Een aantal verzen uit deze bijbeltekst komen vrij letterlijk terug in het lied: ‘Laat uw liefde oprecht zijn’ (Rom 12:9) in couplet 1 (‘Maak ons uw liefde, God, tot opmaat van het leven’); ‘wees standvastig’ (vs. 12) in couplet 2 (‘volhard in het geloven’); ‘probeer voor alle mensen het goede te doen’ (vs. 17) in couplet 3 (‘zeg toch het goede aan ook wie u kwaad toewensen’) en ‘maar overwin het kwade door het goede’ (21) in couplet 5 (‘… tot uw liefde overwint’). De overige regels zijn een vrije parafrase die qua intentie heel dicht bij de bijbeltekst blijft.
Toch is er een verschil. Terwijl de bijbeltekst de lezer direct aanspreekt, spreekt het lied eerst God aan. Daarmee is het een gebed geworden. Steeds zijn de liefde van God en de liefde van mensen heel mooi in elkaar gevlochten. Die twee hebben alles met elkaar te maken: ‘in onze eenheid wordt uw liefde openbaar’. Een enkele keer is het ’u’ in de tekst zelfs toepasbaar op zowel God als de mensen, zoals in ‘zeg toch het goede aan, ook wie u kwaad toewensen’. De dichter lijkt hier bewust mee te spelen: mensen omarmen elkaar en God omarmt de hele wereld, gelovig en ongelovig. Het begint echter allemaal bij God, zijn liefde vormt de opmaat van ons leven. Met andere woorden: zijn liefde was er al, nog voordat wij bestonden, voordat het allemaal begon.
Geen genoegen
Essentieel is de zin ‘Op liefde hebt Gij ons gebouwd’. Hieruit spreekt namelijk een mensbeeld dat geen genoegen neemt met dat het anders zou kunnen zijn. We zijn niet gemaakt om elkaar tekort te doen. Het gaat om het vernieuwen van ons leven, niet naar de manier die we in deze wereld maar al te vaak zien (‘de wereld zegt ons niet de goede woorden aan’), maar naar de manier van Gods Geest, die de mensen de gave van de liefde heeft gegeven, zodat de zon opgaat voor alle mensen en het licht opgaat voor wie in duisternis is gevangen.
Een ander thema, naast dat van de liefde, is de ‘eenheid’ (couplet 2), of misschien moeten we zeggen: de eensgezindheid. Misschien gaat het de schrijven van de Romeinenbrief om de eenheid onder de christenen, maar we kunnen het ook lezen als de eenheid van alle mensen die op het goede bedacht zijn. De boodschap van het lied is om gemeenschap te stichten in de breedste zin van het woord. Daarmee komen wij verder.
Melodie
Ieder couplet bestaat uit acht regels, die volgens een klassieke kerkliedstructuur zijn geordend. Ook zien we in het Liedboek dat er geen maatstrepen op de notenbalken staan. Net zoals bij de oude psalmmelodieën zijn er geen sterke maataccenten, maar wordt er op toon gezongen en rustig dóórgezongen (steeds twee regels samen nemen!). De omvang van de melodie is beperkt, waardoor hij prettig ligt voor de gemiddelde stem. De melodie is rustig, maar ook statig. Hij schrijdt voort zoals het ontvouwen van Gods liefde rustig, soms ongemerkt, voortschrijdt in de wereld.
Slotlied
Suggestie op liedboekcompendium.nl is om het lied te laten zingen tussen oud- en nieuwtestamentische lezing of als ‘scharnier’ tussen de dienst van het Woord en de dienst van de Tafel. Ook het collectemoment of het uitdelen van brood en wijn worden genoemd. Voor alles zou ik het willen zien als een slotlied in een kerkdienst, omdat de diaconale dienst aan de wereld zo prominent uit de tekst spreekt: Gods liefde is een opdracht om de nieuwe week mee in te kunnen. Wij zijn geroepen om het goede te doen jegens de ander. Hij houdt ons daarin vast, tot zijn liefde de hele wereld overwonnen heeft.
Bekijk ook de aflevering van 'Met hart en ziel' waarin dit lied werd gezongen, met de meditatie van ds. Rolinka Klein Kranenburg:
Foto: Marloes Kamer (KRO-NCRV)
