Alleen te leven om te zwoegen,
te zuchten voor de dag begint,
gedreven door een heilig moeten,
het is als najagen van wind.
Alleen te leven om te weten,
terwijl je nooit het antwoord vindt.
Gods daden zijn niet na te meten:
ook dit is najagen van wind.
Alleen te leven om te tellen
wat je vandaag of morgen wint,
maar niets kan je tevredenstellen,
het is als najagen van wind.
Alleen te leven om te dragen
en nooit weer worden als een kind,
altijd jezelf maar overvragen,
ook dit is najagen van wind.
Geniet het leven als een gave.
Geen mens weet wat hij morgen vindt,
dus werp je brood uit op het water
en let niet altijd op de wind.
Tekst: René van Loenen
Melodie: Willem Vogel – ‘De dag, geboren uit het duister’
© makers
Projectkoor o.l.v. Hanna Rijken
Cello: María Suárez López
Orgel: Sebastiaan ’t Hart
---
Toegelicht: Alleen te leven om te zwoegen
(door dr. Oane Reitsma, medewerker Spiritualiteit en Eredienst dienstenorganisatie Protestantse Kerk)
Najagen van wind
‘Lucht en leegte, alles is leegte’, zo begint het niet zo optimistische maar bedachtzame bijbelboek Prediker (1:2). Het tweede hoofdstuk van Prediker geeft een uitgebreide gedachtegang van een ‘ik’ die overweegt wat waardevol is in het leven – wat wijs is en wat dwaas. Hij heeft alles ondernomen in het leven maar komt, als hij het nog eens in zich laat omgaan, driemaal tot de conclusie dat al het gezwoeg op de aarde is als het najagen van de wind (Prediker 2:11, 17, 26). Een zinloze bezigheid, want de wind kun je niet vangen. Die gedachtegang zien we terug in dit lied: elk van de eerste vier strofen eindigt ermee dat het zwoegen (couplet 1), het verwerven van kennis (couplet 2), het verwerven van geld of aanzien (couplet 3) of de ervaring van het ouder worden en groeien maar niet tot een doel komen (couplet 4) is als ‘najagen van wind’.
Twist
Dat alles klinkt misschien realistisch, maar niet hoopvol of positief – precies zoals ook de melodie ook niet vrolijk klinkt maar zorgvuldig afwegend. Echter, Prediker komt tot het inzicht dat ‘het is daarom nog maar het beste voor een mens dat hij zich aan eten en drinken tegoed doet en volop geniet van alles wat hij moeizaam heeft verworven. En ook dat, zo heb ik ingezien, is in de hand van God’ (2:24, NBV21). Precies dat bijbelvers komt in het laatste couplet van dit lied terug: ‘Geniet het leven als een gave.’ Op deze tekst klinkt de melodie ineens heel anders. Dat is de verrassende twist in dit lied. ‘Werp je brood uit op het water’, zingt het, een citaat uit Prediker 11:1. In dit hoofdstuk 11 wordt ineens de eerdere gedachtegang over de wind in een heel ander licht gezet: je moet er gewoon niet op letten – je er niet druk over maken! Want ‘wie altijd op de wind let, komt nooit aan zaaien toe; wie altijd naar de wolken kijkt, komt nooit aan maaien toe’. Zo haalt de laatste regel van het lied de gedachtegang in alle vorige coupletten totaal onderuit: let niet altijd op de wind. Het staat het genieten in de weg. Een nuchtere conclusie.
Dit lied komt uit een aflevering van Petrus in het land. Kijk hier alle afleveringen terug.
KRO-NCRV
