Ik heb een paar boeken die diepe indruk op me hebben gemaakt en die ik er telkens weer bij pak. Het zijn boeken die ik lees om helderheid te krijgen over levensvragen die op mijn pad komen. Als ik de zin van het leven zoek. Als ik even niet verder kan. Als ik me wil bezinnen op een keuze. Ik heb ze voor je op een rijtje gezet.
1. De weg van de mens – Martin Buber
‘Er is een oneindige veelheid aan wegen die tot God voeren.’
De joodse filosoof Buber schreef dit kleine boekje vol wijsheden over hoe jij jouw weg in het leven bepaalt. Hij begint vaak met een verhaal of een uitspraak van een rabbi uit de Chassidische traditie of een citaat uit de Bijbel. Daar gaat hij vervolgens op verder om het naar ons eigen leven te brengen. Buber schrijft diepe waarheden in korte zinnen, bijna elke zin verbergt een diepte en een wereld op zichzelf. Het is een boekje om steeds weer te lezen en op te herkauwen. Hij staat stil bij de weg van de mens. Waar sta je nu? Hoe kies je je eigen weg, je bestemming? Hoe werkt zelfreflectie in je verhouding met anderen? In de basis lees ik in zijn woorden: bezin je op je diepste zelf, haal alle ruis weg, verberg je niet voor God, ontdek wat jouw unieke aanleg is en jouw weg in deze wereld. In de afgelopen 15 jaar heb ik het boekje er telkens weer bij gepakt om me te laten inspireren.
2. Hier en nu – Henri Nouwen
‘De vreugde die het mededogen kan geven, is een van de best bewaarde geheimen van het mensdom.’
Op mijn 22e ontdekte ik de boeken van Nouwen en ze lieten me niet meer los. Zijn directe, kwetsbare en persoonlijke manier van schrijven raakte me diep. Nouwen beschrijft zijn eigen vallen en opstaan, en veel van zijn boeken dragen de kern over de liefde van God: “Je bent al geliefd vanaf je eerste begin.” Iedereen is van waarde. En met dat vertrouwen kun je de wereld in en er zijn voor jezelf en voor anderen. Het boek Hier en nu is thematisch opgebouwd en dat maakt het prettig leesbaar. Ik pak het erbij als ik een specifieke vraag heb. Thema’s als vreugde, lijden, gebed, mededogen en relaties passeren de revue. Nouwen is in de eerste plaats diep religieus, op een heel menselijke manier. Hij noemt vaak voorbeelden uit zijn eigen leven, personen en gebeurtenissen die hem geraakt hebben. Ook haalt hij vaak korte bijbelteksten aan en reflecteert daarop. Zijn teksten zijn nooit intellectueel of hoogdravend. Nouwen was katholiek priester, professor op meerdere universiteiten en woonde lange tijd in gemeenschap de Ark samen met mensen met een verstandelijke beperking.
>> Lees meer
3. De jongen, de mol, de vos en het paard – Charlie Mackesy
‘Er gaat niets boven vriendelijkheid, zei het paard, ‘Stilletjes overstijgt dat alles.’
Een prentenboek vol wijsheden over allerlei belangrijke levensthema’s: moed, vertrouwen, angst, vriendschap, eenzaamheid en liefde. Filosofie voor iedereen. Drie dieren en een jongen ontmoeten elkaar, leren elkaar kennen en laten hun kwetsbaarheid zien. Vooral de tekeningen hebben me geraakt, de teksten vullen dat aan. De woorden in dit boek zijn vaak bevrijdend en troostend: ‘De waarheid is dat iedereen maar wat probeert.’ De eerste keer las ik het hele boek in een keer. Dan ben je op een bepaald moment verzadigd. Het is als met de meeste boeken over zingeving: op een dag heb je aan een bladzijde genoeg, om dat te laten resoneren in jezelf.
>> Lees meer
4. De Keuze – Edith Eva Eger
‘Je kunt leven om je verleden te wreken of je kunt leven om het heden te verrijken.’
Edith Eger overleefde Auschwitz. Dit is toch het eerste wat je over haar vertelt en hoewel dit
feit haar leven heeft bepaald, gaat het boek over meer dan dat. Ze beschrijft in dit boek haar leven vanaf haar jeugd in Tsjechië, hoe zij vanaf haar 16e de gruwel van de Holocaust overleefde, hoe ze jaren nodig had om te beginnen met verwerken. Hoe ze uiteindelijk toe groeide naar haar werk als psycholoog, en hoe ze nu talloze andere mensen redt van lijden en slachtofferschap. Zij heeft op een bepaald moment gekozen geen slachtoffer te willen zijn, maar het leven in eigen hand te nemen. Ik heb het boek in een adem uitgelezen en het laat me niet meer los. Uiteraard is het een indringend boek, door Ediths verleden in de kampen, maar de kracht van het boek is haar reflecterend vermogen en haar moed om de wond te dichten en te kiezen voor het Licht en het Leven. Het proces is boeiend om te lezen, net als de voorbeelden die ze geeft van andere mensen uit haar therapiepraktijk.
>> Lees meer
5. Gelukkig zijn, de monnik als model – Hein Stufkens
‘Wil je je minder eenzaam voelen, zoek dan zo nu en dan de afzondering.’
Wat heeft de monnik te bieden aan de westerse mens, die vaak ongelukkig is, door angsten en zorgen geplaagd en zinloosheid ervaart? In ieder van ons schuilt een monnik, een kluizenaar, op zoek naar geluk, wijsheid, stilte. We verlangen ernaar om ‘thuis’ te komen in onszelf. De monnik beschrijft bijvoorbeeld hoe je ‘alleen’ en ‘samen’ heilzaam af kunt wisselen, hoe je juist door je af en toe in jezelf te keren meer in verbinding kunt komen met de gemeenschap om je heen. Zo leidt de monnik je langs ogenschijnlijke ‘ver van je bed’-onderwerpen als ‘vrijheid en gehoorzaamheid’, ‘onthechten en vieren’ en ‘de kunst van het sterven’, die juist alledaags en toepasbaar blijken te zijn. Het spreekt mij aan omdat het leven soms zo’n brij kan lijken van opeenvolgende dagen. De monnik geeft handvatten om daar even uit te stappen, bewuster naar het leven en sterven te kijken, anders om te gaan met tijd, anders te observeren. Aan het eind geeft hij prachtige oefeningen, die je alleen en samen kunt doen, om de thema’s te verdiepen of te doorleven.
>> Lees meer
