Als je op zondag in de kerk zit, besef je vaak niet dat er op hetzelfde moment op heel veel plekken in Nederland mensen samenkomen om God te aanbidden. Ik heb het over al die kerkdiensten die in ziekenhuizen, psychiatrische inrichtingen, instellingen voor verstandelijk gehandicapten en verpleeghuizen worden gehouden. En natuurlijk de kerkdiensten in de gevangenis, die voor de meeste mensen nog het minst in beeld zijn. Die kerkdiensten in de bajes worden altijd goed bezocht. In de gevangenissen waar ik werk is op beide locaties een wachtlijst. We hebben zelfs dubbele diensten om zo veel mogelijk aan de vraag te kunnen voldoen.
Welkom
Afdeling voor afdeling komen ze aangelopen, begeleid door een paar bewakers. Samen met drie vrijwilligers die altijd bij een kerkdienst in de bajes helpen, begroet ik elke man persoonlijk: “Welkom, fijn dat je er bent.” In een gevangenis is dat welkom een belangrijk moment. Het doet er nu even niet toe waar je vandaan komt of wat je hebt gedaan, je bent welkom bij God, Hij wil ook jou ontmoeten.
Swingend bijbellezen
De mannen gaan zitten, soms met wat stoer duwen en trekken. Ze praten honderduit met elkaar, het gaat er luidruchtig aan toe. Maar dan komt het moment dat ik voor in het stiltecentrum ga staan en m’n toga aantrek. Nu gaat het beginnen. Het wordt stil. Ik vraag wie de paaskaars wil aansteken. Er daalt een soort rust op de 40 mannen neer. We spreken samen de openingswoorden uit, er klinken wat liederen via Youtube, en een van hen leest het bijbelgedeelte. Dat is in deze gevangenis vaak dezelfde man, hij leest het bijna als een rap, swingender heb ik nooit iemand uit de Bijbel horen lezen. Hij heeft levenslang. Tijdens de preek is het doodstil. Soms steekt iemand zijn hand op, voor een vraag. Ik antwoord kort en hij knikt dankbaar.
‘Schuld en vergeving, zonde en genade, bekering en verzoening, vrijheid in Christus, het klinkt hier echt anders’
Intense aandacht
De aandacht tijdens de preek is intens. Veertig paar ogen kijken me gedurende die 10 minuten geconcentreerd aan. Alles wat ze horen is nieuw voor hen. Ze zijn er niet mee opgegroeid, zullen ook niet alles begrijpen. Maar ze voelen dat het over diepere dingen gaat, dat het over God en over hen gaat.
Als je uren per dag achter je celdeur zit, heb je veel tijd om na te denken. Over wat er is gebeurd, wat je hebt gedaan en hoe het nu verder moet met je leven. Als je dan hoort over geloof, hoop en liefde, over Jezus die alles voor je over heeft gehad, dan luister je.
Het voelt voor mij alsof alle Bijbelse woorden en verhalen waarover ik preek hier heftiger binnenkomen bij de ‘gemeente’ dan buiten de gevangenis. Schuld en vergeving, zonde en genade, bekering en verzoening, vrijheid in Christus, het klinkt hier echt anders.
Eerbiedig
Even later komen ze allemaal naar voren om een kaarsje te branden voor hun geliefden die ‘buiten’ zijn. Eerbiedige momenten zijn dat. Na de zegen lopen ze rustig weer terug naar hun afdelingen.
Het was een mooie dienst.
Lees meer:
Beeld: Nienke van Denderen (gevangenis Nieuwersluis)
