Door corona zaten ze lange tijd niet in de kerkbanken. Nu gelukkig wel weer: dat is een stuk fijner dan thuis vanaf de bank de kerkdiensten meebeleven, vinden ze beiden. Koos heeft het contact gemist. Ook Minne kan haar leeftijdsgenoten gelukkig weer ontmoeten bij Teens Together: “Wel jammer dat we nog maar een deel van het jaar bijeenkomen, het seizoen is bijna afgelopen!” Koos en Minne kennen elkaar van gezicht, maar hebben elkaar nog niet eerder gesproken.
Razzia
Wanneer ze aanschuiven voor het gesprek, merkt Minne op dat Koos ongeveer haar leeftijd had toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Een gek idee, zeker nu een andere oorlog zo dichtbij komt. De eerste vraag die ze uitkiest voor Koos is dan ook: ‘Wat beangstigt je in de samenleving waarin je woont?’
Koos antwoordt: “Waar moet ik op mijn leeftijd nog bang voor zijn? Ik maak me wel zorgen over de oorlog in Oekraïne, maar dan vooral als het gaat om mijn klein- en achterkleinkinderen. Zij hebben nog een toekomst voor zich. Als ik denk aan hoe de Tweede Wereldoorlog escaleerde, hou ik mijn hart vast. Ik was inderdaad ruim 13 jaar toen de oorlog uitbrak – en 18 toen we vanuit Zierikzee geëvacueerd werden naar familie van ons in Rotterdam. Daar ben ik al gauw opgepakt bij een grootscheepse razzia. We werden in goederenwagons gestopt en richting Duitsland gebracht. Vanuit Dachau kwam ik uiteindelijk in Oostenrijk terecht, waar ik in de Hongaarse bossen net over de grens moest gaan werken.”
Minne: ‘Ik denk niet dat de wereld beter wordt zonder religie’
Veilig
Juist vanwege de toekomst die voor haar ligt, stelt Koos aan Minne de vraag: ‘Wat hebben God en de toekomst voor jou met elkaar te maken?’ “Ik denk dat wat er ook gebeurt, God er zal zijn”, reageert ze. “Ook al komt de oorlog nu wel dichtbij, echt onveilig voel ik me nog niet. Misschien ook omdat ik geloof dat God voor ons zal zorgen. En dat het uiteindelijk goed zal komen.”
Koos denkt ook dat het goedkomt, maar “het zou kunnen dat we daarvoor eerst door een dal moeten. Wel denk ik dat het goede van mensen afhankelijk is. Gelukkig zijn er door de eeuwen heen altijd mensen geweest die zich moedig inzetten voor het goede, door God geïnspireerd. Dat zal in de toekomst niet anders zijn.”
Koos: ‘We krijgen steeds meer ruimte om te zijn wie we zijn’
Gods stem
Tijd voor een vraag aan Koos. Minne leest een stelling van het kaartje: ‘Ik heb nog nooit een bovennatuurlijke ervaring gehad, maar zou het wel graag willen.’ Koos reageert: “Toen ik 28 was, werd ik op een ochtend wakker en stond mij heel helder voor de geest wat ik moest doen: met Wies trouwen en me inzetten voor de kerk. Het was alsof Gods stem dat tegen mij zei. Het heeft de rest van mijn leven bepaald: ik ben me altijd blijven inzetten voor de kerk. Het was de enige keer in mijn leven dat ik zo’n verbinding had met de ‘grote opdrachtgever’, om het zo maar even te noemen.”
Koos pakt een volgende kaart: ‘Vind je dat een wereld zonder religie een betere wereld is?’ Minne: “Nee. Mensen halen hoop uit religie. En ook inspiratie, bijvoorbeeld om goede dingen te doen – waar we het net over hadden. Ik kan me niet voorstellen dat de wereld beter wordt zonder religie. Dan gaan de mensen nog meer proberen om alles onder controle te houden, in plaats van geloof en vertrouwen te hebben. Hoe kijkt u hier tegen aan?”
“Als je religie vervangt door liefde klinkt het al heel anders”, zegt Koos. “Ik kan alleen maar in een God geloven die liefde is. Als God geen liefde is, heeft God geen functie meer in mijn leven. Dan zou ik niet meer geloven. Een wereld zonder liefde is een on-wereld.”
Meer ruimte
“Vindt u eigenlijk dat vroeger alles beter was?”, vraagt Minne zich nog af. Koos: “Zeker niet. Als samenleving zijn we in ontwikkeling. We krijgen steeds meer ruimte om te zijn wie we zijn. Volgens mij wordt het juist steeds beter.” Minne: “Soms zeggen oudere mensen dat er vroeger meer naar elkaar werd omgekeken. Dat jongeren nu alleen maar met hun telefoon bezig zijn. Maar dat valt wel mee. We zijn er voor elkaar als het nodig is.”
“Ik heb nog een vraag”, besluit ze: “Is er iets aan uw leven dat blijvend is?” Koos: “Voor mij is dat de liefde. Niet alleen de liefde voor mijn vrouw en kinderen, maar ook in het algemeen. Liefde geeft me het leven en zal voortbestaan als ik er niet meer ben.”
Een goed gesprek thuis
Het spel Tafelgesprekken is ook te koop voor thuis! Aan de hand van verrassende vragen ga je op een ongedwongen manier in gesprek over levensvragen. Met de code PETRUS krijgen Petrus-lezers 15% korting op de varianten ‘Samenleven’, ‘Feestdagen’ en ‘Levensverhalen’ (normaal € 17,95).
Tekst: Elze Riemer | Foto: Niek Stam
