Ze heeft overwogen het interview af te zeggen, bekent Pietje Oosterloo halverwege het gesprek. “Er kwam vanmorgen een begrafenis tussendoor, van een dame die hier samen met haar man koster is geweest. Na zo’n ochtend ben ik pas om twee uur thuis. En ik moet tegenwoordig mijn energie toch wat meer doseren dan vroeger. Maar ach, ik heb vanavond mijn vrije avond.”
Ze zegt het op de plek waar een paar uur geleden nog koffie werd gedronken na de uitvaart. Op elke tafel in het kerkzaaltje staat een vaasje met drie witte rozen. “Ik vind het mooi als er na de begrafenisdienst wat op tafel staat. Die details zijn belangrijk.” En Oosterloo doet als koster en coördinator van het kerkelijk centrum nog méér dan zorgen voor koffie, de aankleding en de ontvangst: ze heeft voor iedereen een warm gebaar. “Iemands hand even vasthouden, een klopje op de schouder - dat doe ik eigenlijk vanzelf als ik zie dat iemand verdriet heeft.”
Eerst de koeien
Koster is ze nu ruim een jaar, vertelt Pietje Oosterloo. Maar al vanaf het begin van haar huwelijk, nu 49 jaar geleden, is ze betrokken bij de gemeente. “Toen mijn man Jan en ik trouwden, namen we de boerderij van mijn schoonvader over. Dat betekende voor mij een verhuizing naar Appelscha en daarmee naar de Hervormde Gemeente Appelscha. We kerkten eerst in de gereformeerde kerk, want in deze hervormde kerk was brand geweest. Toen het kerkgebouw was opgeknapt, kwam de gemeente hier weer terug.”
Haar man was in die tijd jeugdouderling. “We wisselden elkaar min of meer af, want een aantal jaar nadat hij ouderling was geweest, werd ik scriba en later voorzitter van de diaconie. Hoe heb ik dat ooit gedaan, heb ik me later soms afgevraagd. Want als ik bij de kerkenraadsvergadering zat, had ik eerst de koeien gemolken en onze drie kinderen op bed gelegd. ‘Het schaap met de vijf poten’, grapte de dominee weleens.”
Na acht jaar kerkenraad droeg ze het stokje weer over aan haar man, die het ambt van kerkrentmeester op zich nam. Oosterloo bleef ondertussen bezoekwerk doen. “Ook nu nog heb ik wat adresjes die ik erg belangrijk vind. Maar ik ben er wel minder druk mee dan voorheen.”
Samen op weg
In de tijd dat Pietje Oosterloo in de kerkenraad zat, viel het besluit om als hervormde gemeente ‘samen op weg’ te gaan met de gereformeerde kerk en met beide gemeenten het kerkgebouw van de hervormde gemeente te betrekken. Het maakte de positie van Oosterloo niet makkelijk. Veel mensen uit de gereformeerde kerk vonden het moeilijk hun kerkgebouw achter zich te laten. “Dat begrijp ik heel goed. Maar ik vind het heel mooi dat we als twee gemeenten samen in één gebouw zijn gegaan. Mijn man en ik zijn ons hele leven al ‘samen op weg’: mijn wieg stond in een gereformeerd gezin, die van hem in een hervormd gezin. Dat heeft ons nooit dwarsgezeten, want we geloven in dezelfde God.” Als geloofsgenoten hoef je niet in alles op één lijn te zitten, is haar overtuiging. “Het was in die tijd belangrijk om je hart met elkaar te delen, je voor elkaar open te stellen. Er waren twee vrouwen met wie ik dat intensief deed. Nog steeds gaan we elk jaar iets doen met zijn drieën.”
Diep vertrouwen
Voorzitter van de christelijke vrouwenvereniging, lector, hulpkoster … Pietje Oosterloo is in de loop van de tijd op allerlei manieren een spil in de gemeente gebleven. Ook toen zij en haar man te maken kregen met ernstige ziekte: ze kregen na elkaar kanker. Zijzelf genas, maar hij kreeg enkele jaren geleden van de dokter te horen dat hij niet lang meer te leven zou hebben. “Toen we dat hoorden, hebben we meteen de begrafenis voorbereid en al het mogelijke geregeld. Nu is het afwachten, maar ik ben niet bang voor de toekomst. Ik ben dankbaar voor de mooie jaren die we samen hebben gehad.” Haar man is nog steeds kerkrentmeester, al is hij grotendeels aan huis gebonden. “De kerkrentmeesters vergaderen nu bij ons thuis. Dat kan prima, we hebben er de ruimte voor.”
Eén lied is in deze periode in het bijzonder belangrijk voor haar. “Wat de toekomst brengen moge, mij geleidt des Heren hand. Moedig sla ik dus de ogen naar het onbekende land”, citeert ze gedecideerd. Het is even stil. “Dat spreekt van zo’n diep vertrouwen. Sommige liederen kunnen me rillingen bezorgen, zo mooi. Datzelfde gevoel ervaar ik soms als ik door ons keukenraam naar buiten kijk, naar de heg met al zijn verschillende kleuren in de verschillende seizoenen. Dat is toch het werk van God? Als je akkerbouwer bent geweest, ben je je heel erg bewust van Gods grootheid. We kunnen als mens zaaien en we kunnen bemesten, maar we kunnen het niet laten regenen, we kunnen de zon niet laten schijnen. Dat kan alleen God.”
Nuchtere maag
Het takenpakket van de koster is de laatste tijd wat uitgebreid, want sinds twee jaar hoort de aula van het naastgelegen uitvaartcentrum bij de kerk. Mensen kunnen na afloop van een begrafenis in het kerkgebouw koffiedrinken. Ook op andere momenten zijn dorpsgenoten welkom in de kerk. “Maandag en donderdag kunnen mensen hier koffie komen drinken, dan is er altijd een luisterend oor. En sinds een tijdje wordt hier ook bloed geprikt.” Die combinatie is niet altijd handig, lacht ze: mensen die bloed laten prikken mogen vooraf vaak niets eten of drinken. “Tegenwoordig vragen we vóór het inschenken van de koffie eerst of diegene is gekomen voor het bloedprikken.”
Een kopje koffie, een luisterend oor: wat Oosterloo betreft zit liefde in kleine dingen. “Even groeten, een hand opsteken, iemand helpen oversteken ... Dat kost allemaal niks. Maar als je dan een dankjewel terugkrijgt, word ik daar heel blij van.” Ze kijkt naar de lege glazen. “Wil je nog een kopje thee?”
Foto's: Sjaak Verboom | Tekst: Jedidja Harthoorn
