‘Ik was tot mijn 16e echt een onderdeurtje. En daarbij was ik niet snel, niet behendig en ook niet sterk. Met als gevolg dat ik samen met die net iets te dikke jongen en dat stille meisje steevast als laatste werd gekozen als er teams gemaakt werden. Ik ben nu 1.87 meter, maar ik kan dat gevoel van toen nog zo oproepen. Ergens niet bij horen, dat is niet leuk. Ik ben liever inclusief.
Inclusief is tegenwoordig erg in de mode. Het wordt overal bijgehaald, alsof we bang zijn dat we anderen uitsluiten. Tegelijkertijd zie je ook, als een soort tegenbeweging, mensen die hun eigenheid juist sterk benadrukken. En daardoor bewust anderen buitensluiten. Iemand die ergens anders vandaan komt, iemand die anders is, iemand die zich anders gedraagt, wordt dan gezien als een bedreiging van die eigenheid.
Wat je in de samenleving ziet, kom je ook tegen in de kerk. Die al 2000 jaar worstelt met het idee dat God alle mensen liefheeft. Dat zie je bijvoorbeeld in het begin, bij iemand als Paulus, die eerst heel exclusief dacht en christenen vervolgde, en vervolgens een hartstochtelijk pleitbezorger werd van inclusiviteit. Hij hing geloven dat in het principe van Jezus alle verschillen tussen mensen wegvallen.
Dat verschillen tussen mensen, en christenen, er toch nog steeds toe doen, dat wordt momenteel pijnlijk duidelijk in de oorlog in Oekraïne. De Russisch-orthodoxe patriarch Kirill preekt een exclusieve boodschap. En ik word daar koud van. Maar ik word net zo koud van verhalen van nieuwkomers bij ons in de kerk, als ze vertellen dat ze door niemand worden aangesproken. Dan voelen ze zich verloren. Waarom lukt het ons niet om die liefde van God, die de hele wereld omvat, waar te maken?
Het troost me dat Jezus het zelf ook heeft moeten leren. Hij werd aangesproken door een buitenlandse vrouw, vanwege haar doodzieke dochter. Maar Jezus blafte haar af en zei: ‘Ik ben alleen gekomen voor de mensen van mijn eigen volk.’ Maar de vrouw liet zich niet als een hond wegsturen en hield vol. Toen Jezus haar grote geloof zag, ging hij overstag.
Ik zie hierin een scharniermoment in het evangelie. Van exclusief naar inclusief. En zouden we Jezus daarin niet moeten volgen? Dat wij over onze eigen vooroordelen en angsten stappen, en de ander gaan zien als een mens, geliefd door God. En elke keer als dat lukt, licht het koninkrijk van God een beetje op.’
