Ze hebben elkaar niet gesproken tijdens de 96 dagen durende kerkdienst in de Bethelkapel, die het Armeense gezin Tamrazyan moest beschermen tegen hun dreigende uitzetting. Als Erik een bezoekje bracht, was hij vooral boven in de kapel te vinden: bij Seyran (15), de jongste telg van het gezin. Jan Pronk zorgde als vrijwilliger dat de deur steeds open en dicht werd gedaan (“die zat standaard op slot”) en dat er koffie en thee werd gezet.
“Mijn moeder vroeg me om mee te gaan”, vertelt Erik. “Zo ben ik bevriend geraakt met Seyran. Tijdens het kerkasiel ben ik een aantal keer langsgegaan om te tafeltennissen enzo.” “Wat leuk!” reageert Pronk verrast. “Weet je dat die tafeltennistafel van mij is? We hadden die ter beschikking gesteld, maar ik had geen idee of hij gebruikt werd. Kan je het goed, tafeltennissen?” “Nee, ik werd helemaal ingemaakt”, lacht Erik. “Dan grapte ik tegen Seyran: ja, maar jij hebt inmiddels heel veel kunnen oefenen.”
Jan Pronk (79) was tussen 1973 en 2002 minister in vier kabinetten. Daarnaast was hij onder andere werkzaam voor de Verenigde Naties, voorzitter van Vluchtelingen-Organisaties Nederland en voorzitter van het Interkerkelijk Vredesberaad. Hij gaat regelmatig met zijn vrouw naar de Kloosterkerk in Den Haag. Erik Bolle (15) zit in de derde klas van het vwo en is lid van de Duinzichtkerk in Den Haag. Beiden waren betrokken bij het kerkasiel in de Haagse Bethelkerk, dat duurde van 26 oktober 2018 tot 30 januari 2019.
Opgelucht
Jan Pronk was al vanaf het begin betrokken bij het kerkasiel. “Toen de doorlopende kerkdienst net begonnen was, zijn mijn vrouw en ik een keer midden in de week binnengevallen. We voelden ons direct gegrepen, we hadden het gevoel: dit is écht kerk. Ik ervoer een gemeenschapsgevoel dat ik eigenlijk al decennia geleden kwijt was geraakt in de kerk.”
Beiden weten nog precies waar ze waren toen ze hoorden dat de coalitiepartijen een akkoord hadden gesloten en dat de familie Tamrazyan waarschijnlijk in Nederland mocht blijven. Pronk: “Mijn vrouw en ik hadden toevallig die dinsdagavond ‘dienst’ als vrijwilliger. Zij zette koffie, ik was de deuropener. Toen het nieuws kwam, was ik opgelucht: blij voor het gezin, opgelucht dat de actie waarschijnlijk geslaagd was. Al vind ik het volledige akkoord eigenlijk een verslechtering.”
Pas toen er de volgende dag meer zekerheid was voor de familie, werd besloten het kerkasiel te beëindigen. Erik zat in een geschiedenisles toen hij een appje kreeg van zijn moeder: ‘Het is gelukt!’ “Ik ben meteen na de les naar de slotviering gefietst. Ik kon heel even met de familie praten, maar daarna kwamen er zoveel mensen binnen dat daar geen tijd meer voor was.”
Onmenselijk
Het was een bijzondere ervaring, vinden ze allebei. Erik: “Bijna duizend dominees hadden zich opgegeven om een deel van de dienst te leiden! Ze kwamen uit alle hoeken van het land.” Pronk: “Ja, en uit alle richtingen binnen de kerk. Dat was een van de redenen waarom ik me zo tot de actie aangetrokken voelde.”
Pronk hoopt dat het kerkasiel een vervolg krijgt. “Hoe blij ik ook ben voor degenen die straks in Nederland mogen blijven, eigenlijk is het harde vluchtelingenbeleid met dit akkoord verder dichtgetimmerd. Ik heb te vaak meegemaakt dat mensen op een onmenselijke manier om vijf uur ‘s ochtends van hun bed werden gelicht en vervolgens werden teruggebracht naar een land waar ze opnieuw onderdrukt zouden worden. Ik vind dat de kerk tegen dat onrecht moet protesteren.”
Toekomstige generaties
“Ik denk dat de Bijbel ons vooral oproept om de ander geen kwaad te doen”, zegt Erik even later. “We moeten ons normaal tegen elkaar gedragen, aardig tegen elkaar zijn.” “Nou, ik ga nog wel een stap verder”, reageert Jan Pronk. “Ik geloof dat we vanuit de Bijbel een opdracht hebben om de schepping te bewaren en te verbeteren. Dat betekent onder andere dat we een beter klimaatbeleid moeten voeren. Ik vind niet dat we het recht hebben om de levensomstandigheden van toekomstige generaties te verslechteren.”
Dat is Erik met hem eens. “Ik denk dat steeds meer jongeren zich realiseren dat generaties vóór ons de aarde schade hebben toegebracht, ook al was dat misschien niet de bedoeling.” Pronk: “Klimaatproblemen, armoede, ongelijkheid, hoe we met vluchtelingen omgaan … De mensen van mijn generatie en die daaronder zouden dat aan kunnen pakken, maar dat gebeurt maar niet. Ik ben dolblij dat jonge mensen zeggen: het moet anders. Heb jij ook gedemonstreerd voor een beter klimaatbeleid?” Erik knikt. “Er moet echt wat gebeuren. Wij moeten nog zestig jaar of langer op deze aarde leven!”
Foto's: Niek Stam | Tekst: Jedidja Harthoorn
