In de derde klas van het voortgezet onderwijs, het was eind jaren 80 en ik was 15 jaar oud, kwam het begrip ecosysteem aan de orde. Onze docent biologie stelde onze klas daarbij een intrigerende vraag. In een werkstuk moesten wij aan de slag met deze vraag: ‘Is de mens deel van ons ecosysteem of staat hij daarbuiten?’ Deze vraag schiet me telkens weer te binnen als het gaat om problemen en uitdagingen rond milieu en klimaat: de zure regen en de kernramp in Tsjernobyl destijds, olierampen, ontbossing, het smelten van de ijskappen, de plastic soep in de oceanen, de stikstofcrisis en de klimaatverandering.
Een ‘groene zondag’ ontbreekt
In de kerk gaat het zelden over klimaat en milieu. Als je geluk hebt ga je te kerke in een ‘groene kerk’, is het gebouw goed geïsoleerd en liggen er zonnepanelen op het kerkdak. Weinig preken gaan over ecocide of over groen rentmeesterschap. In collectedoelen-lijstjes ontbreken doorgaans organisaties die zich met milieu of klimaat bezighouden, en naast zondagen zoals ‘startzondag’, ‘Israëlzondag’, ‘zondag voleinding’ en ‘zondag werelddiaconaat’ ontbreekt er zoiets als een ‘groene zondag’ of ‘rentmeesterschapzondag’. In de Duurzame Top 100 die dagblad Trouw jaarlijks bekendmaakt, lijken kerken of christenen vooral te schitteren door afwezigheid.
Verschillende uitgaven van de NBV
Deze maand verscheen de NBV21, de vernieuwde versie van de Nieuwe Bijbel Vertaling (NBV) die in 2004 het licht zag. Het bouwwerk van deze Nieuwe Bijbel Vertaling is in deze hernieuwde uitgave blijven staan, er zijn alleen renovaties en verbeteringen toegepast. Van de NBV verschenen de afgelopen decennia verschillende uitgaven. Daarin was de vertaling weliswaar steeds hetzelfde, maar de Bijbel werd telkens op een bijzondere manier vormgegeven en er waren specifieke themapagina’s aan toegevoegd. Denk bijvoorbeeld aan de Jongerenbijbel, de Meidenbijbel, de Straatbijbel, de Sportbijbel, de Soldatenbijbel, de Schrijfbijbel, de Huwelijksbijbel, de Huisbijbel, de Studiebijbel en de Literaire Editie.
De Groene Bijbel
In november 2016 bracht het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) de Groene Bijbel uit: opnieuw de Nieuwe Bijbelvertaling, met daarin - groen gemarkeerd - teksten over natuur en duurzaamheid. In het persbericht motiveerde het NBG bij monde van directeur Rieuwerd Buitenwerf zijn keuze voor een Groene Bijbel als volgt: ‘In de Bijbel wordt de mens opgeroepen om goed met de schepping om te gaan. Met deze uitgave benadrukken we dit thema, dat in deze tijd steeds belangrijker wordt.’
In deze uitgave zijn ook verdiepende artikelen te vinden over Bijbel, geloof en duurzaamheid. Verder is de Groene Bijbel op duurzaam papier gedrukt. Rieuwerd Buitenwerf zegt daarover: ‘Veel mensen vinden het moeilijk om een bijbel weg te doen die ze niet meer gebruiken. Daarom hebben we oude bijbels ingezameld. De Groene Bijbel bestaat uit het papier van deze ingezamelde bijbels.’
Maak je eigen bijbel groen
Helaas blijkt de Groene Bijbel intussen, vijf jaar later, uitverkocht. Hij is nu en dan alleen nog tweedehands verkrijgbaar. Overigens is hij nog wél als e-book te koop, en dat is misschien nog groener dan de papieren versie, ook al is die op duurzaam papier gedrukt. Een mogelijkheid is nog wel het aanschaffen van het werkboek ‘Maak je bijbel groen’. Dit werkboek is te verkrijgen via onder meer de webshop van het NBG en via bol.com. Het werkboek biedt volgens het NBG ‘verdieping, inspiratie en opdrachten om van je eigen bijbel een groene bijbel te maken’. De uitgave bevat de extra inhoud van de originele Groene Bijbel rond het snijvlak van Bijbel, geloof en duurzaamheid. Daarnaast zit er bij dit werkboek een groene markeerstift om verzen of bijbelgedeelten in je eigen bijbel groen te markeren én een stickervel met diverse Groene-stickers waarmee je je eigen bijbel maakt tot een echte Groene Bijbel. Ik heb dit werkboek inmiddels aangeschaft.
Een groene NBV21?
Het kan bijna niet anders of ook van de NBV21 verschijnen de meest uiteenlopende uitgaven. Met klimaat- en milieuproblematiek zo hoog en zo urgent op de agenda kan een Groene NBV21 natuurlijk niet ontbreken. Wat nu als de Groene NBV21 als kanselbijbel verspreid zou worden?
Daarbij als suggestie nog een mooie vraag voor in een preek. Ik neem me voor om als predikant deze vraag ook zelf eens ter hand te nemen in een dienst: ‘Is de mens deel van ons ecosysteem of staat hij daarbuiten?’
