De meest weemoedige kerkdienst in het jaar is de oudjaardienst. Ik houd daarvan. Terugkijken naar wat geweest is, en vooruitzien naar wat komt. ‘Uren, dagen, maanden, jaren vliegen als een schaduw heen’ zingen. En een bijbelverhaal lezen dat gaat over onze tijden.
Bijvoorbeeld de wijsheid van Prediker, het mooist bezongen door Gerrit Breteler:
Foar alles is in oere,
foar alles is in tiid.
Alles giet nei 't selde plak,
mei as sûnder striid.
Der is in tiid fan laitsjen
en dy tiid is samar om.
In tiid om te fergriemen.
Dy krijst nea wer werom
Stof tot nadenken. Waar ben ik mee bezig geweest de afgelopen tijd, en hoe zal ik de tijd vullen die voor me ligt? Ik houd ervan even stil te staan op de drempel van het jaar, van me bezinnen op wat was, en op wat komt.
Daar horen ook rituelen bij. Oliebollen bakken met onze kleindochter, de Top2000 luisteren, het voortdurende achtergrondgeluid van vuurwerk, met onze goede vrienden een glas champagne heffen op het nieuwe jaar, alle goede wensen die we elkaar geven.
Mijn oudejaarsmijmeringen zijn ook zo’n ritueel. Wie zijn de mensen die ik de afgelopen tijd verloor? Lieve familieleden, dierbare vrienden, vertrouwde buren. Welk stukje gezondheid heb ik ingeleverd? Wat is er verkeerd gegaan dat niet meer goed te maken is?
Mijmeringen over het verleden. Welke goede dingen zijn wij met z’n allen de afgelopen jaren verloren? De lieve vrede van een halve eeuw stabiliteit en veiligheid lijken voorbij. Het klimaat dat ons vertrouwd was lijkt blijvend veranderd. En, even belangrijk, wat zijn de goede dingen die we erbij kregen en die de kwaliteit van ons leven voorgoed vergroot hebben?
Ook zorgen over de toekomst komen naar boven. Zullen oorlogen zich verscherpen? Kunnen we natuur en milieu blijven behoeden? Hoe zal het gaan met mijn dierbaren? Zullen wij voor elkaar gespaard en bewaard worden?
Niet dat ik elke nacht wakker lig van deze dingen. Maar op die ene avond van het jaar dat ik wakker blijf, speelt het vanzelf door mijn hoofd. Oudejaarsmijmeringen die ik niet meteen weer wil verliezen, ook niet voorbij klokslag middernacht.
Voor de kerkdienst van oudjaar zoek ik altijd naar een mooi gebed, poëzie van de ziel. Een goede vriendin reikt mij er dit jaar een aan:
Heer, laat ons niet wonen in het verleden,
noch ons zorgen maken over onze toekomst.
We kunnen niet ongedaan maken wat is geschied,
we kunnen niet voorzien wat gaat komen.
Laat ons in plaats daarvan wonen in uw vrede,
liefhebben en geliefd worden, heel maken en genezen worden.
Wij geven het verleden aan U en rusten in uw vergeving.
Wij geven de toekomst aan U en rusten in uw liefde.
We leven in uw liefde.
Laat uw liefde door ons stromen tot vervulling van uw rijk.
(Jan Wolsheimer)
Heil en zegen gewenst in het nieuwe jaar!
