Vorige maand trok ik op vakantie door Zuid-Engeland en Frankrijk en zag (om het als Geert Mak te duiden) dat het erg goed gaat in West-Europa. Overal om me heen werd de portemonnee grif getrokken: voor dagtrips, bootverhuur, pretparken, kleding, souvenirs en veel, héél veel eten en drinken. Ja; we klagen wat af over de prijzen. Maar we betalen het allemaal wel.
De laatste dag van de vakantie brachten we door in Disneyland Parijs. Ik had een goede tijd, maar vond het ook consumentisme ten top. Overal waren merchandise-winkels waar mensen massaal in de rij stonden voor Mickey Mouse-oren, Disney-knuffels en hopen snoepgoed. Een vader met zelfspot droeg een shirt met de opdruk Most expensive day ever. Ik denk serieus dat hij gelijk had.
Mateloos
Mensen, ikzelf incluis, kunnen zich snel in iets verliezen. Het moet vandaag de dag vooral groots en meeslepend. En dat moet ook uitgedragen worden naar anderen. Bij de marine merk ik dat in een mateloos gedrag. Of het nu gaat om roken, drinken, gokken, werken of sporten: sommige bemanningsleden kunnen maar moeilijk maathouden. Je merkt het ook aan hoe mensen tegenwoordig praten. Meningen en bevindingen worden enorm uitvergroot: je bent ergens héél erg op tegen, iets is ‘het leukste ooit’, anderen zijn ‘allemaal stom’ of ‘helemaal fantastisch’. De politiek, het bedrijfsleven, de kerk: we doen er allemaal aan mee. Maar het holt ons wel langzaam uit.
Matigheid
In de kerk was matigheid altijd een van de kardinale deugden. Matigheid werd later vertaald met zuinigheid, op het knieperige af. “Er mag toch ook geleefd worden? Je mag toch genieten?” Maar zo heeft de kerk het nooit bedoeld. Matigheid is letterlijk ‘maathouden’, niet toegeven aan elk instinct of verlangen.
Zulke matigheid is goed voor je portemonnee, voor het milieu én voor je eigen gezondheid. Want om aan elk verlangen of impuls te beantwoorden is dodelijk vermoeiend. Daarom denk ik ook dat veel grote én kleine problemen in dit land worden verholpen door een rustdag. Eén dag in de week waarop je geen dingen koopt, niet doorwerkt, niet ver reist. Een dag waarop je even niets hoeft. Het land, het klimaat en het welzijn zouden er meen ik enorm van opknappen.
Wat was die Bijbel z’n tijd toch ver vooruit.
