“Wat denkt u, commandant, zal ik een zeeziektepilletje nemen?”
“Ben je mal, dominee. Straks heb je nergens last van en ben je de rest van de dag zo duf als een konijn.” Het was stralend weer, de zee leek rustig en de commandant van de mijnenjager zou het vast wel weten. Wat kon er misgaan?
Dat was om 10 uur in de ochtend, het tijdstip waarop we het zeegat uitvoeren. Om 12 uur aten we hutspot en was ik al wat zwijgzamer. Om half 2 rende ik naar buiten om mijn maaginhoud met veel misbaar overboord te gooien. De eerstvolgende 24 uur lag ik plat op mijn bedje. Dat was mijn eerste keer meevaren op een marineschip.
Inmiddels heb ik zelden meer last van zeeziekte dankzij speciale zeeziektepleisters die je achter je oor plakt – Gods gift aan de mensheid. Toch sta ik sindsdien bij een deel van de bemanning bekend als ‘de kotsende dominee’. Van zo’n imago kom je niet snel meer af. De marinebasis in Den Helder is net een dorp: verhalen over medewerkers en bemanningsleden doen razendsnel de ronde.
‘Met Kerst vieren we dat alles nog open ligt’
Beeldvorming over relaties, omgangsvormen, drank- of drugsgebruik, fouten of blunders: het kan mensen jarenlang achtervolgen. Ook de matrozen die al op zeer jonge leeftijd bij ‘de baas’ komen. Soms zijn ze opgegroeid in kwetsbare omstandigheden. De marine leidt hen niet alleen op tot bemanningslid van een oorlogsschip, maar tegelijkertijd – vaak onbewust – tot volwassen, verantwoordelijk individu. Fouten maken, je vergissen, is een wezenlijk onderdeel van die weg. En genade zou dat eveneens moeten zijn.
Ook van God vormen we ons vaak een beeld: de wonderdokter, de zachtaardige hippie of juist de strenge vader. Het zegt meestal meer over onze prioriteiten en ervaringen dan over God zelf. Met Kerst vieren we dat Hij zich ten diepste laat zien in een kind: pasgeboren, hagelnieuw. Alles ligt open, alles is mogelijk, er is nog geen oordeel of beeldvorming. Jezus’ geboorte is het levende bewijs dat God telkens een nieuw begin maakt – niet alleen met ons, maar zelfs met zichzelf.
