“As it turns out, my unholy doubt is the very thing that helps me believe.” Ryan O’Neal, die muziek maakt onder de naam Sleeping at Last, zong deze woorden laatst in Tivoli Vredenburg, Utrecht. Zijn nieuwe lied Doubt raakte me. In het studentenpastoraat spreek ik studenten die worstelen met twijfel: twijfel over geloven, over God, maar ook over keuzes, relaties en studie.
Veel studenten voelen de druk om ‘het goede te doen’. Niet-weten wordt gezien als falen. De neiging is om grote vragen weg te duwen: daar is geen tijd voor. Toch begint een écht zinvol gesprek pas wanneer iemand durft te erkennen het niet te weten. Wanneer eerdere antwoorden niet meer werken en grote woorden tekortschieten. Die kwetsbare eerlijkheid is voor mij heilige grond in gesprekken die ik voer.
Kwetsbaar vertrouwen
Ik zie bij jonge mensen het oprechte verlangen om te geloven. In het zoeken botsen ze op de grenzen van taal, traditie en godsbeeld. Vaak voelt het loslaten van overtuigingen als verlies, maar in die onrust ontstaat ook ruimte: ruimte voor een geloof dat niet draait om absolute zekerheden, maar om kwetsbaar vertrouwen. Het erkennen dat je zorgvuldig opgebouwde geloof als een kaartenhuis kan instorten, vergt moed. Maar daarin schuilt hoop: de hoop om in het proces van zoeken gevonden te worden door iets dat groter is dan wijzelf: God.
Twijfel breekt open
“I don’t wanna lose this / And I don’t want to forget / There could be magic behind the veil.” Het lied Doubt benadrukt dat geloof en twijfel geen tegenpolen zijn. Twijfel is niet het tegenovergestelde van geloof maar de ruimte eromheen. Het is juist in twijfel, spanning en wrijving dat geloof het diepst wortelt. Wie durft te twijfelen, kan nieuwsgierig zijn. Wie vragen stelt, is niet onverschillig maar juist betrokken: met hart en ziel op zoek naar zin.
Twijfel breekt open, maakt zacht in een wereld die gemakkelijk hard oordeelt. Het zet in beweging. Want geloven gaat niet over zeker weten, maar over het durven hopen dat er íets is wat ziet, kent, draagt en liefheeft. Een geheim, een Liefde die uitnodigt volledig mens te zijn: inclusief het aanmodderen.
Herwaardering
Daarom pleit ik voor een herwaardering van het niet-weten. Twijfel als bevrijdende uitnodiging om controle los te laten, met open handen te leven. Wie twijfel toelaat, leeft met aandacht en blijft zoeken. En wie zoekt, kan verrast worden door een vrede die alle verstand te boven gaat. Een goede, twijfelachtige tijd gewenst!
