In het kerstevangelie spelen de velden van Efratha een belangrijke rol. Dat is de plek waar midden in de nacht een engel van de Heer naar de weilanden rond Nazareth komt om aan herders het evangelie te vertellen van de geboorte van Gods zoon, Jezus. In die donkere nacht is er opeens de ‘stralende luister van de Heer’. Geen idee hoe die luister eruit ziet, je leest er ook over als Mozes God face to face heeft gesproken, dan reflecteert Mozes de glorie van God. Dat is zo heftig dat de rest van het volk Israël niet eens naar hem kan kijken zonder verblind te raken. Alsof je in de zon kijkt, zo moet het ongeveer zijn geweest toen de herders naar de engel keken. In het veld buiten de bewoonde wereld is het donkerder dan in het dorp, eenzamer ook. Er komt niemand die er niets te zoeken heeft, geen spontane ontmoetingen, alleen functionele contacten. De herders weten goed wat ze wel en niet moeten doen en zitten nacht na nacht hun tijd uit met hun kudde.
Je tijd uitzitten
Je tijd uitzitten in het donker, dat gebeurt rond Kerst en Oud & Nieuw ook vaak. Als je in het dorp of de stad woont, heb je niet door hoe donker het ’s nachts kan zijn. Maar als buiten de bewoonde wereld woont, in een instelling, opvangplek, inrichting of gevangenis, en je ligt weer eens een nacht wakker, merk je pas hoe donker het is. Donker omdat je meestal buiten de bebouwde kom verblijft. Maar ook omdat je vastzit, gevangen in een situatie waar je niet voor gekozen hebt, maar waar je door pech, ziekte, kwetsbaarheid en soms ook door je eigen schuld in beland bent. Je weet meestal niet hoelang het nog gaat duren, hoeveel nachten er nog gaan komen. Als je in de gevangenis zit wel, dan weet je dat het soms nog jaren gaat duren. Donkere jaren waarin je niet veel anders kunt doen dan je tijd uitzitten, net als de herders in Efratha.
Indringender
Maar dan blijkt juist daar, in Efratha, buiten de bewoonde wereld, een engel te komen. Iemand die het licht en de liefde van Jezus komt brengen. Iemand die de mensen in het donker heeft gezien en die naar ze toe komt met het beste nieuws dat je kunt horen. En ik kan je vertellen, nu ik drie dagen per week in de gevangenis werk en twee dagen voor het Leger des Heils, dat het evangelie van de komst van Jezus indringender klinkt op straat en in de gevangenis dan in de lekker verwarmde en mooi verlichte kerk waar ik ook mag preken. Hoe donkerder de achtergrond, hoe helderder het licht dat er mag schijnen. De kern van het evangelie is dat Jezus van iedereen houdt, maar degenen die het het hardst nodig hebben om dat te horen, komen als eersten aan de beurt. De mensen buiten de ‘normale’ wereld, zij ontmoeten engelen. In de vorm van een verpleegkundige, een vrijwilliger of een pastor. Dan schijnt Jezus' licht heel helder in een donker kamertje of in een kille cel en is het echt weer even Kerst.
Fotografie: Jan Verhage / Gabi
