Als kind vond ik alleen al het begin van de Bijbel bijzonder fascinerend. In zes dagen ‘maakte’ God de aarde, Hij bracht licht waar het donker was, Hij liet het water wijken om een wereld te maken waarin de mens kon aarden. En juist toen de mens er was, schiep Hij nog een zevende dag waarop de mens kon rusten. Niet omdat Hij zelf behoefte had aan rust, die had Hij als God helemaal niet nodig. Hij creëerde sabbat voor de mens. Sabbat, met een woord dat ook letterlijk ‘ophouden’ betekent. Blijkbaar moest de mens van ophouden weten, zodat er weer iets zinnigs en zinvols uit die mens kon voortkomen. En dat staat haaks op het oude gezegde ‘Ledigheid is des duivels oorkussen’, of in haar Latijnse variant Otium est initium omnium vitiorum waar ledigheid zelfs het begin van alle ondeugden is.
‘De sabbat is gemaakt voor de mens, en de mens niet voor de sabbat.’
Verzoeking in de woestijn
Een van de mooie verhalen in het Nieuwe Testament vind ik de verzoeking in de woestijn. In de rust van de droge leegte krijgt Jezus bezoek van Diabolos, wat zich zo mooi uit het Grieks laat vertalen met ‘verwarrer’. Deze figuur stelt Jezus op de proef en probeert Hem te verleiden. Want in de stilte en de rust komen vragen tot je waar je normaal geen tijd of ruimte voor hebt. Het zijn ook vaak die vragen die je liever niet gesteld krijgt, omdat ze gaan over jouw diepste angsten en onzekerheden.
De sabbat is gemaakt voor de mens
Maar Jezus is niet bang en gaat niet op zijn knieën voor de verwarrende verleidingen en vragen van deze duivel. Hij heeft het vertrouwen dat Hij gedragen wordt. En zijn vertrouwen blijkt een tegengif tegen die angsten als Hij zegt ‘Wees niet bang!’
Ook de farizeeërs en rechtlijnigen proberen Jezus aan het twijfelen te brengen. Zij bevragen Hem of Hij de regels wel goed kent en strikt volgt, óók als het gaat om de sabbat. Waarop Jezus in Marcus 2:27 antwoordt met: ‘De sabbat is gemaakt voor de mens, en de mens niet voor de sabbat.’ Om de rijkdom van het leven te kunnen ervaren moet je af en toe van ophouden weten.
Want als je je overgeeft aan de leegte, vind je in die onbekendheid ook de zekerheid van vaste grond onder je voeten.
Tijd nemen om te niksen
Het gaat in het evangelie van Jezus over de menselijke maat. En net zoals de hele schepping neemt de natuur ook haar rust in de herfst en winter, om te kunnen aarden en zo weer nieuwe kracht te vinden voor nieuwe groei in de lente. Zo moet je als mens ook de tijd nemen om te niksen, te lanterfanten en zo het leven met al zijn vragen en twijfels tot je te laten komen. Want als je je overgeeft aan de leegte waarin twijfels en vrije gedachten ruimte krijgen, vind je in die onbekendheid ook de zekerheid van vaste grond onder je voeten. Dus durf te vertrouwen op God, geef je geregeld over aan de ruimte van rust, want juist daar vind je hem.
