Ik ging laatst met mijn kinderen naar het Kunstmuseum in Den Haag. Daar hangt de grootste collectie van schilder Piet Mondriaan. Hij is wereldberoemd geworden met werken vol streepjes en blokjes in primaire kleuren. Ook zijn laatste, onafgemaakte schilderij ‘Victory Boogiewoogie’ hangt er. Het is een heel groot vierkant doek dat op een punt staat, vol kleurtjes, plakkertjes en streepjes. Het is bedoeld als overwinning, een kleurige vrijheidskreet tegen het decor van de donkere Tweede Wereldoorlog.
Mijn kinderen zagen dit metersgrote werk en dachten er zo ‘het hunne’ van. Ik zei nog: ‘Wat bijzonder hè?' Maar die opmerking viel op schrale aarde. Omdat ik vaak de weg en volgorde kwijtraak in musea stonden we opeens voor het ‘vroege’ werk van de schilder: een natuurgetrouwe hond, boerderij en figuratief boerenlandschap.
‘Hé’, zei een van mijn dochters. ‘Dat is gaaf, hij kan dus wel schilderen! Nou, dan vind ik dat andere ding toch ook best stoer eigenlijk.’
De Bijbel
Kunst kan je op het verkeerde been zetten, je perspectief veranderen en verrassen. Net als kunst kan het lezen van de Bijbel dat ook. Het daagt je uit om anders naar de dingen te kijken. Je wordt, zonder dat je het doorhebt, op een ander idee gebracht en dat is volgens mij precies de bedoeling.
Toen ik het verhaal van Job voor het eerst las, was mijn eerste verontwaardigde gedachte: ‘Wat is deze god een sadist!’ Maar bij nader inzien begreep ik pas dat niet het verhaal zelf maar de vragen erna het échte verhaal vertelden.
Weddenschap
Job begint met een klassieke setting van een god en een diabolos, de verwarrer, die vanuit de hemel op aarde neerkijken. Er wordt een traditioneel godsbeeld opgeroepen dat een diabolische weddenschap aangaat. ‘Wedden dat die Job daar beneden altijd in mij zal blijven geloven, ook al pak ik hem alles af.’
Het verhaal neemt ons mee naar beneden waar die arme godvrezende ziel inderdaad al zijn kinderen en rijkdom verliest. Hij huilt en klaagt over zijn lot, terwijl zijn vrienden langskomen die zich ook nog afvragen of hij niet zelf schuld heeft aan al deze ellende.
Kat en muis
Als bijbellezer zou je wellicht kunnen denken dat dit een verhaal is over een ellendige God die met jouw leven kan spelen zoals een kat met een muis. Een God die je vooral moet vrezen, want anders zal onheil jouw deel zijn. Maar volgens mij wordt met dit verhaal juist het tegendeel verteld. Onze God uit de Bijbel is juist niet een god op een wolk die wikt en beschikt. De God uit de Bijbel is juist ‘die éne’ die bij je blijft ondanks dat het leven jou soms op je knieën duwt. Het is een God die jou het vertrouwen geeft om op te staan, tegen al het verdriet en tegenslag in. Deze God is niet een naargeestige, onbegrijpelijke Griekse knutselgod op een wolk. Nee, deze God staat naast je, vangt je op en luistert naar je. Ongeacht alles. En dat verhaal wordt verteld in Job: ondanks alles is die God in de Bijbel er voor jou. Best stoer inderdaad.
Meer info op weesnietbang.nl.
