Wat een ontdekkingsreis, sinds ik een jaar of vijf geleden, samen met dominee Ad van Nieuwpoort, ben gaan lezen in de Bijbel. Ik was als rooms-katholieke jongen al onder de indruk van de mystiek en het mysterie van het geloof, maar ik kon er geen taal aan geven. Ik maak er nu geregeld grappen over. ‘Tja, katholieken lezen niet hè!’ Wat natuurlijk makkelijk scoren is, maar het legt wel de vinger op de zere plek. Want hoe kun je iets duiden zonder er de woorden voor te hebben?
Geloof kan een levensbepalende kracht zijn, maar zonder de verhalen uit de Bijbel is het lastig om er woorden aan te geven. Door (samen) te lezen kwam ik in aanraking met het geheim en dichter bij de antwoorden op mijn vragen als: ‘Wie is Jezus en wie is die God uit de Bijbel?’ Ik heb inmiddels ervaren dat de tekst zijn werk moet doen. Want als je leest en de tekst laat bezinken, pas dan gebeurt er iets wat met geen pen te beschrijven valt.
Studie en discipline
In de eerste teksten in het Nieuwe Testament beschrijven de evangelisten Matteüs en Lucas hele geslachtsregisters uit het Oude Testament die aan Jezus voorafgingen, en Marcus schrijft dat de komst van Jezus al wordt aangekondigd in de verhalen van profeet Jesaja. Dus als je Hem beter wilt leren kennen, dan moet je die verhalen lezen, zodat je de context en voorgeschiedenis begrijpt. Het vereist studie, discipline en tijd om de schoonheid ervan te laten gebeuren en ja, dat wonder zit verpakt in en tussen de tekst.
Evangelist Johannes laat er geen onduidelijkheid over bestaan. Wie is God? ‘In het begin was het woord, het Woord was bij God en Woord was God.’ Om te weten wie God of Jezus is moet je de woorden lezen, daar ligt het antwoord. Maar daarbij is ook nog steeds de vraag of ik hetzelfde lees als jij. En dan bedoel ik niet alleen welke bijbelvertaling, want taal heeft voor ieder mens een andere klank.
Muziek
Soms haal ik de vergelijking aan met muziek. Een goede bekende van mij speelt prachtig klassiek piano, maar als hij repeteert doet hij dat vaak in stilte. Hij leest immers de partituur en kan deze ook horen in zijn hoofd zonder de noten te spelen op de piano.
Maar wie hoort en begrijpt nu het klavierconcert van Bach beter - mijn vriend die de noten uit zijn hoofd kent, of ik die het op een zondagochtend via Spotify mijn huiskamer in stream? Om het wonder te begrijpen moet je de verbeelding toelaten, en misschien vooral ook leren luisteren naar alles wat er wel en niet geschreven staat. Want, zoals de componist Claude Debussy ooit gezegd schijnt te hebben: ‘De muziek zit niet in de noten maar in de stiltes ertussen.’
Bas Ragas toert dit najaar weer door Nederland met zijn voorstelling 'In Gods naam'. Kijk hier voor alle informatie en kaarten.
