De 5 sola’s
Kent u ze, de vijf sola’s? Na de Reformatie werd de geloofsleer van de protestanten samengevat in vijf stellingen. In elke Petrus vertelt iemand wat de vijf sola’s voor hem of haar betekenen.
Sola Fide
alleen door geloof
“Er is niets meer nodig dan geloof. Het gevaar is dat je gaat zeggen: hóé je gelooft, is heel belangrijk. Dan wordt het snel wettisch. Ik heb mezelf ook afgevraagd: geloof ik op de goede manier? Maar zo fiets je er op slinkse wijze toch iets in van de noodzakelijkheid van ‘goede werken’. De Amerikaanse predikant Tim Keller, aan wiens preken ik veel heb, vergelijkt het Evangelie met goed nieuws. Je neemt het aan omdat het van een betrouwbare bron komt. Zoals je ook iets gelooft omdat je vader het zegt, of je grote broer. Ik vind dat een bevrijdende manier om naar geloof te kijken. Zo van: ‘Geloof het nou maar.’
Geloven vraagt om overgave. Dat lijkt misschien haaks te staan op wat ik allemaal te vertellen heb over gedrag en hoe je jezelf kunt veranderen. Maar in mijn lezingen geef ik vaak aan dat maar weinig dingen in het leven volledig maakbaar zijn. Veel bagage krijg je mee van je ouders of omgeving. We worden gestuurd door invloeden buiten ons. Vanuit die wetenschap is het voor mij maar een kleine stap naar de overtuiging dat God ons ook stuurt in ons leven. Wat wij zelf doen, is in de regel niet zo groots en meeslepend als we veronderstellen.”
Sola Gratia
alleen door genade
“Het is moeilijk om je te laten helpen. Als ik in de auto de weg kwijt ben, vraagt mijn vrouw eerder om hulp dan ik. Dagelijks om Gods hulp en genade vragen is moeilijk. Maar als ik naar al het leed in de wereld kijk, realiseer ik me al heel snel: het gaat ons nooit lukken om zelf ten goede te keren wat er allemaal misgaat. Niet alleen wijzelf hebben rechtvaardiging nodig, de hele schepping moet hersteld worden door genade, zegt de theoloog Tom Wright.
In mijn dagelijkse gedrag ben ik een redelijk fatsoenlijke Hollandse burger, maar als ik naga wat er soms in mijn hoofd gebeurt heb ik wel veel genade nodig. Ik kan snel boos worden, dan kolkt het van binnen. Het lukt me elk jaar een heel klein beetje beter om dat te beheersen, maar toch …”
Sola Scriptura
alleen door de Schrift
“Ik vind het zelf een heel plezierig idee dat Gods spreken tot ons begint in de Bijbel en daar ook eindigt. Ik kom in allerlei kerken, en in sommige charismatische groepen heeft iemand soms ‘een boodschap’ voor me: dat ik dit of dat moet doen. Ik vraag me dan af: is het bijbels? Dat helpt mij enorm. In mijn werk krijg ik veel vragen om vrijwillig iets te doen. Als ik de vraag krijg of ik wil spreken voor ex-gevangenen hoef ik daar niet lang over na te denken, want de Bijbel vraagt ons om te zien naar mensen in de gevangenis. Dan kan ik God danken dat Hij zo expliciet is.
Ik lees veel, vooral vakliteratuur. Wat de Bijbel echt anders maakt, is dat dit boek antwoord geeft op de diepste vragen die mensen zich stellen: waar kom ik vandaan, wat is het doel van mijn leven, hoe moet ik leven, wat en wie bepaalt mijn waarde? Ik zie de Bijbel echt als het Woord van God. En als jij je afvraagt waar je in dit leven op moet vertrouwen, zegt Jezus Christus: Ik ben de weg, de waarheid en het leven. Een heel duidelijk antwoord dat je in andere literatuur niet vindt.”
Solus Christus
alleen Christus
“Dat Christus moest sterven, is moeilijk te begrijpen. Mij hielp het om me te realiseren dat Christus zelf God is en geen gewoon mens. Jürgen Moltmann schreef het boek De gekruisigde God. God offert Zichzelf, wil hij daarmee zeggen. God zei: als jij niet wilt buigen, buig Ik wel, en als jij niet wilt dienen, dien Ik wel. Dat vind ik een ander beeld dan dat God ‘iemand anders’ opoffert voor ons. Maar het heeft er dus alles mee te maken of je gelooft dat Christus niet alleen mens, maar ook God is.
Misschien wilde God het op deze manier ook aanschouwelijk maken. Hij leed, stierf en overwon de dood. Mensen hechten uiteindelijk meer waarde aan een betoog als de spreker ‘zijn eigen verhaal is’. Dat is in mijn vak ook zo. Het is mooi als iemand vertelt wat het je brengt als je diep gaat - maar als zwemmer Maarten van der Weijden het vertelt, denk je: ‘Ja, hij heeft het zelf meegemaakt.’”
Soli Deo Gloria
alle eer aan God
“Word ik aanbeden vanwege mijn status? Ik denk dat ik hier en daar wel een fan heb, maar er zijn weinig mensen die hun leven rond mij inrichten, haha. Als mensen mij complimenten maken, duikt er al snel een Gronings wantrouwen bij mij op: wat wil deze persoon?
We voelen ons als gezin erg gezegend, zozeer dat ik me er haast voor schaam. Elke week schrijf ik in een boekje dingen op waar ik God dankbaar voor ben. Er komt vast een dag dat ik heel ziek word, of misschien in een depressie raak. Dan kan ik dat boekje gaan lezen.
Als ik ergens een hekel aan heb, is het aan de term ‘selfmade man’. Het veronderstelt dat je jezelf kunt ‘maken’, en dat vind ik flauwekul. Van daaruit is het voor mij geen grote stap om God alle eer te geven.”
Wie is Ben Tiggelaar?
Ben Tiggelaar (49) groeide op in Muntendam (Groningen) en leeft mee met de Adventkerk, een protestantse wijkgemeente in Amersfoort. Hij is auteur van managementbestsellers over thema’s als leiderschap en verandering, zoals Dromen, durven, doen en Dit wordt jouw jaar. Ook geeft hij lezingen en seminars, bijvoorbeeld ‘MBA in één dag’ en ‘Leiderschap in één dag’.
Op 31 oktober hield hij de Protestantse Lezing 2018, met als titel: ‘Hoe je zélf iets van je leven kunt maken. (Of toch niet?)’
Jaap Schuurman
