Wat zijn rituelen?
De weg van geloven is niet alleen een weg van kennis en van woorden, maar ook van ervaren en beleven. Rituelen zijn symbolische handelingen om iets uit te drukken of met anderen te delen als dat met woorden niet goed lukt. Rituelen kunnen het hart raken en zijn heel geschikt om geloofszaken te delen, te uiten en te verwerken.
Kinderen zijn verzot op rituelen. Ze voelen vaak iets aan van het belang en de betekenis van de handelingen. Rituelen kun je steeds weer gebruiken, ook dat past prima bij kinderen. Kinderen houden van herhaling: dat geeft betekenis en grip.
Nieuwe rituelen bedenken
Rituelen kun je overnemen uit oude tradities. Maar je kunt ook met elkaar nieuwe rituelen bedenken en vormgeven. Rituelen die passen bij jullie als persoon, jullie geschiedenis, jullie context en praktische mogelijkheden. Veel mensen maken voor rituelen gebruik van elementen uit de natuur: vruchten, bloemen, zaad, graan, hout, aarde, stenen, vuur, licht en duister.
Verbinding met God
Een Bijbels ritueel is bijvoorbeeld de doop. De doop met water staat symbool voor ondergaan en schoon weer naar boven komen; sterven en opstaan; dood en leven. Je begint als het ware aan een nieuw leven. Een ander Bijbels ritueel is het avondmaal: het drinken van wijn en het eten van brood. De wijn symboliseert het bloed van Jezus, en het brood zijn lichaam dat voor ons werd gebroken. Rituelen helpen ons om ons te richten op en te verbinden met God. Die verbinding maken we ook als we met elkaar het geloof vieren. Samen vieren maakt verbinding en een echte ontmoeting mogelijk.
Rituelen voor thuis
Ook thuis kunnen we ons geloof vieren, in een gezinsviering. Dat hoeft niet groots of formeel te zijn, het kan informeel en kortdurend. In een persoonlijke setting kun je individuele ervaringen met elkaar en met God verbinden, en kan elk gezinslid op (leeftijds)eigen wijze inbreng hebben.
Hieronder vind je zeven suggesties voor rituelen voor thuis.
Maak een viertafel in je huiskamer
Maak een viertafel in je huiskamer. Je kunt er van alles op zetten wat betekenis voor jullie heeft. Dingen die je gevonden hebt, een kaart die je kreeg, foto’s van mensen die zijn overleden, kaarsen, een kruisje, bloemen, knutselwerkjes, een schelp of steen die je op vakantie vond enzovoort. Je kunt er een toepasselijke bijbeltekst op een kaartje bij leggen.
Geef de zegen mee
Zegen je kind in bed, voor het slapengaan. In een gebed leg je voor God neer waarvoor je wilt danken of bidden. Zegenen is een omgekeerde beweging. In de zegen komt God naar je kind toe. Het is een belofte van liefdevolle nabijheid. Die zegen mag je je kind meegeven. Voor het slapengaan, als overgang van de dag naar de nacht. En later ook bij bijzondere overgangen als de eerste schooldag, het maken van een reis enzovoort.
Bidden en danken
Vraag je kind – bijvoorbeeld voor de maaltijd of vlak voor het slapengaan – of het ergens voor wil bidden of danken. Bid dat hardop met je kind. Je kunt ook een ‘vast’ gebedje uitspreken.
Maak een ‘niet-storen-plekje’
Maak een ‘niet-storen’-plekje in je huis of tuin. Als een gezinslid even alleen wil zijn, kan hij zich daar terugtrekken. Je hoeft daar niet te praten. Je mag erheen gaan om te
luisteren naar de stilte. Om God te zoeken, om te bidden, om vragen, belevenissen en twijfels bij God neer te leggen en stil te worden. Richt het plekje in naar jullie smaak, met bijvoorbeeld een klein beeldje of kruisje, mooie bloemen, struiken die beschutting bieden, kiezelstenen of keien en/of een grote kei met daarop een bijbeltekst.
Maak een kampvuur
Zoek een plek in je omgeving waar je een kampvuur mag maken en ga er met je kind(eren) op uit. Sprokkel samen hout en ontsteek ’s avonds samen het vuur. Zing een lied dat je
aanspreekt en dat iets uitdrukt van de aanwezigheid van God voor jou. Lees samen een tekst en vertel dat het vuur symbool staat voor de verborgen aanwezigheid van God. Schrijf allemaal iets op een briefje waar je dankbaar voor bent en werp dit in het vuur, als symbolisch dank aan God.
Samen koken
Kook met je kind eens een Bijbels gerecht, zoek maar eens naar recepten op internet. Er bestaan ook kookboeken van, bijvoorbeeld samengesteld door 'kookdominee’ Han Wilmink. Of kijk in het boek Bijbelse Tapas – gerechten geïnspireerd door de Bijbel van uitgeverij Brónsgreun.
Schrijven in het zand
Schrijf met je kind(eren) jullie namen in het zand. Dat kan aan het strand of in een bak met zand zijn. Vertel dat je weleens het gevoel kunt hebben dat je alleen bent, of dat zelfs God je vergeet. Maar God heeft beloofd dat Hij altijd met je meegaat en je bij name kent. Ook al zal de regen of de zee je naam uitwissen, bij God blijft je naam gekend.
Bron: Geloven met plezier
