De kerkgangers in de afsluitende dienst van het inspiratiefestival op Terschelling eind oktober, zaten zelfs op de trap naar het orgel. Zo’n bomvolle kerkdienst herinner ik mij enkel uit de dagen van mijn jeugd. Dat waren nog eens tijden.
Het was een inspirerende dienst. Met mooie liederen, theater en dans, orgel en muziekgroep, een korte meditatie, een sprekend bijbelverhaal, een fleurig aangeklede kerkruimte, veel kinderen, en in de kerk alleen maar blije en enthousiaste mensen.
Helaas heb ik van al dat moois maar weinig meegekregen. De mensen die in de kerkzaal zaten konden alles horen en alles zien. In een bijzaal zaten de mensen die via luidsprekers wel alles konden horen, maar niets zien. Ik zat in de hal. Daar kon je én niets horen én niets zien.
Toch ben ik opgetogen uit de kerk vandaan gekomen. Ik heb zitten bedenken wat ik nu precies nodig heb om een inspirerende kerkdienst te beleven.
Dat is allereerst het Kyriëgebed, het gebed voor de nood van de wereld. Tussen de beden door zing je dan op een ingetogen melodie ‘Kyrie eleison’ – Heer ontferm U. De woorden van het gebed kon ik niet horen, maar wel raden. Ik lees iedere dag de krant. Maar het gezongen kyrie-refrein kon ik van harte meezingen.
Uit de Bijbel las iemand het evangelieverhaal van Jezus die op de bruiloft te Kana water in wijn verandert. Ik hoorde flarden van zinnen: ‘Jezus was ook op het feest … geen wijn meer … zes grote watervaten … U hebt het beste voor het laatst bewaard.’ Meer had ik niet nodig.
We zongen het bekende Taizélied ‘Bless the Lord my soul’. Vier bekende regels, ‘Prijs de Heer mijn ziel’, in verschillende talen steeds herhaald. Dat kan ik dromen, dus ook hieraan kon ik voluit meedoen.
Toen kwam de meditatie. Daar kon ik niets van volgen. Vroeger, toen ik als dominee elke zondag preekte, dacht ik dat dit het belangrijkste stuk van de kerkdienst was. Inmiddels weet ik beter. Een mooie preek is meegenomen, maar niet allesbepalend.
En toen ik de meditatie niet kon horen, ben ik zelf even gaan mediteren. Dat had ik een dag eerder geleerd op een festivalworkshop van een lekenzuster uit de orde van de Dominicanen. ‘Stilteretraite volgens de traditie van de Middeleeuwse Meester Eckhart.’
We leerden daar het lichaam te ontspannen, en in eigen geest ruimte te maken voor God. Dat is wel even wennen voor een protestant als ik. Dat er meer is dan woorden en debatten en discussie en verstandelijke redeneringen alleen. Dat de lieve Heer ook woont in de stilte.
Aan het einde van de dienst baden we het Onze Vader. Horend, ziend of niet, iedereen kan dit meebidden. Toen we daarna nog de zegen meekregen, kon de dienst niet meer stuk. Je hebt maar een mosterdzaadje nodig om bemoedigd en getroost de kerk uit te gaan.
Petrus in het land ging deze week langs bij de Protestantse gemeente Terschelling, waar ze aanhaakte bij de derde editie van het Inspiratiefestival. Kijk hier de aflevering terug.
