God zij nabij, als de tijd van crisis komt,
ja, Jacobs God zij je kracht en schild.
Vanuit het heiligdom, vanuit zijn huis
zij God je redding in tijden van nood.
Dat God gedenkt alle offers die je brengt,
behagen schept in je toewijding.
Jouw diep verlangen beantwoorde God
en al je plannen, zij komen uit.
Ik weet het nu: God de Ene is de Heer,
bevrijdt omdat Hij partijdig is.
Vanuit de hemelen antwoordt mijn God,
bevrijding brengt Hij met sterke hand.
Op oorlogstuig, op geweld vertrouwen zij,
geloof in God is al wat ons steunt.
Machtigen struikelen, storten ineen,
maar wij staan op en wij houden stand.
Tekst: Andries Govaart
Muziek: Zdenek Cep
Uit: Psalmen anders, aanvulling bij Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk (uitgave van de Interkerkelijke Stichting voor het Kerklied, mei 2022).
Toegelicht: God zij nabij
(door dr. Oane Reitsma, predikant van de Protestantse Gemeente Enschede)
Eeuwenoude teksten kunnen in een nieuwe jas buitengewoon actueel zijn, zo laat de nieuwe bundel ‘Psalmen anders’ zien. De aanleiding waardoor juist Psalm 20 op dit moment zo actueel is – de inval van Rusland in Oekraïne, een nieuwe oorlog in Europa – is ronduit dramatisch. Maar juist in deze tijd wil een psalm troost bieden, en misschien lukt enigszins dat voor wie hem zingt.
Belofte
‘God zij nabij’ is strikt genomen een wens die de zanger de mensen in nood toewenst (in de NBV21 staat eveneens de aanvoegende wijs: ‘moge de Heer u antwoorden in dagen van nood’). ‘Dat Hij gedenkt’ is dat ook (NBV21: ‘moge Hij al uw gaven gedenken’). Maar het is meer dan dat. De wens stoelt op een belofte van Gods kant. Het is net zoals met de zegen aan het eind van de kerkdienst: met dat we de woorden uitspreken, zal God ook daadwerkelijk nabij zijn – al zingende wordt het werkelijkheid. In die zin is het niet louter wensdenken, maar juist het tegenovergestelde ervan: het mag realiteit worden.
Crisis
‘Dagen van nood’ (NBV21) worden in dit lied ‘crisis’ genoemd, waarmee de draagwijdte van het lied groot is. Het mensenbestaan en onze wereld kennen immers vele typen crises. Bij al deze crises wordt Gods nabijheid toegezegd. Daarbij zijn gebrachte offers niet voor niks – God gedenkt ze. Dat kunnen onze kleine individuele offers zijn op pijnlijke groeimomenten in het leven. Helaas moeten we hierbij in deze dagen ook denken aan de vele mensenoffers die in een oorlog vallen. Het mag een kleine troost zijn dat God hen gedenkt en uiteindelijk de plannen waarvoor zij vielen uit laat komen.
Partijdig
Het woord ‘partijdig’ heeft in ons dagelijkse taalgebruik een negatieve bijklank: de ene partij wordt bevoorrecht boven de andere. Een rechter mag nooit partijdig zijn. Hier krijgt het woord een positieve draai, een mooi woordspel. God is partijdig voor de mensen die niet vertrouwen op oorlogstuig (in de Nieuwe Bijbelvertaling staat ‘paarden en wagens’ – die in die tijd golden als de hedendaagse tanks en pantservoertuigen).
Machtigen struikelen
‘Machtigen struikelen, storten ineen, maar wij staan op en wij houden stand’, zo eindigt het lied. Dat het zo moge zijn dat machtigen struikelen, ooit. De evangelist Lucas laat het Maria eeuwen later in haar loflied zingen. Wij zingen het, nog weer eeuwen later, nog steeds, omdat ze er nog steeds zijn, die machtigen. Wie zijn dan die ‘wij’? Letterlijk zijn het in deze psalm de mensen die op de naam van God vertrouwen. We kunnen ook zeggen: de mensen die op zijn rijk van vrede en gerechtigheid gericht zijn.
