Hoe ga je om met verdriet? Dat weet je alleen als jou iets overkomt. Je kunt kwaad worden, het uitschreeuwen. Of stil in een hoekje zitten en het even niet meer weten. En daartussen zitten tal van reacties op verdriet. Ieder mens gaat daar op een eigen manier mee om. Daar kom je wel achter bij het kijken naar de film ‘Narcosis’. Een gelukkig gezin in een mooi oud huis in een bos.
Op een eigen manier
Maar dan komt vader niet meer terug na een duiksessie in Zuid-Afrika. Alles stort in. Hoe reageer je daar op als partner, als dochter, als zoon? Ieder van hen verwerkt het op een eigen manier. De zoon in woede, de dochter in ontkenning. De vrouw in een soort van gelatenheid. Soms reageren ze ook heel boos op elkaar. Met verdriet weet je vaak geen raad.
In gesprek
Heel bijzonder in de film is dat vader ooit een oude telefooncel in de tuin heeft geplaatst. En de dochter ziet die cel als de kans om met vader in gesprek te zijn en dat lukt haar ook - alsof. Eigenlijk wel een ontroerende stijl van verwerken. Ik hoor het vaak genoeg bij mensen die een geliefde intens missen. Dat ze dan even praten met de overlevende, bij een foto van hem of haar. De dag doornemen. Of welterusten zeggen. Alsof de ander er nog is.
Rutger Kopland heeft over zo'n ervaring een zeldzaam mooi gedicht geschreven:
Onder de appelboom
Ik kwam thuis, het was
een uur of acht en zeldzaam
zacht voor de tijd van het jaar,
de tuinbank stond klaar
onder de appelboom
ik ging zitten en ik zat
te kijken hoe de buurman
in zijn tuin nog aan het spitten
was, de nacht kwam uit de aarde
een blauwer wordend licht hing
in de appelboom
toen werd het langzaam weer te mooi
om waar te zijn, de dingen
van de dag verdwenen voor de geur
van hooi, er lag weer speelgoed
in het gras en ver weg in het huis
lachten de kinderen in het bad
tot waar ik zat, tot
onder de appelboom
en later hoorde ik vleugels
van ganzen in de hemel
hoorde ik hoe stil en leeg
het aan het worden was
gelukkig kwam er iemand naast mij
zitten, om precies te zijn jij
was het die naast mij kwam
onder de appelboom, zeldzaam
zacht en dichtbij
voor onze leeftijd.
(Uit: Onder het vee, Amsterdam 1966)
Rouwdrama
De film ‘Narcosis’ is een rouwdrama. Met drie prachtrollen van moeder, zoon en dochter. Er gebeurt van alles. Soms te veel. Maar bij zo'n plotselinge dood van een geliefde gebeurt er altijd te veel. Wie kan ondraaglijk gemis aan? Niemand! Aan het slot gaat het dan ook bliksemen en donderen.
Bij het nagesprek met mijn geliefde praten we na, over doodgaan, gemis, verdriet.
Op 20 november is het Gedachteniszondag. Een dag om stil te staan bij ‘de mensen van voorbij’. Mijn ouders, vrienden, naasten. Om met kaarsjes ze weer even dichtbij te brengen. ‘Gelukkig kwam er iemand naast mij zitten, om precies te zijn jij was het die naast mij kwam.’
‘Narcosis’ is de Nederlandse Oscarinzending in de categorie International Feature Film. De cast bestaat uit Thekla Reuten, Fedja van Huêt, Sepp Ritsema en Lola van Zoggel. De film kreeg onlangs vier nominaties voor de Gouden Kalveren en verzilverde er drie: Beste Camera, Beste Costume Design en Beste Hoofdrol Speelfilm voor Thekla Reuten.
