Bij Noordoost-Groningen denken we tegenwoordig aan gaswinning, aardbevingen en het daardoor ontstane persoonlijk leed. Op de fiets in de regio Oldambt is daar op deze bewolkte maar droge middag niets van te merken. Het landschap is vriendelijk en de kerken op de route staan stoer en stevig.
Dit gebied, dat gekenmerkt wordt door grootschalige akkerbouw en statige boerderijen, wordt ook wel ‘de graanrepubliek’ genoemd. Het landschap heeft eind vorige eeuw een grondige verandering ondergaan. De landbouw had het zwaar in deze regio. Veel boeren hadden geen opvolgers, de jeugd trok weg en de werkloosheid was hoog. Deze neerwaartse spiraal werd doorbroken door het revolutionaire idee om in dit gebied een groot meer te creëren, met daaromheen een natuurgebied, toeristische voorzieningen en de mogelijkheid van wonen aan het water. Het Oldambtmeer werd aangelegd, met daarnaast een nieuw dorp: Blauwestad. Deze fietstocht voert langs het meer en biedt een kijkje op wat gerealiseerd is.
Streekgemeente
De start van de tocht is in Finsterwolde bij de Stefanuskerk, C.G. Wiegersweg 1.
Deze van oorsprong katholieke romanogotische kruiskerk is van eind 13e eeuw. In 1594 werd de kerk protestants. Opvallend is de vrijstaande kerktoren.
De Stefanuskerk maakt, net als de andere kerken op de route, deel uit van de Protestantse Gemeente De Dollert. Die is ontstaan uit een fusie van de gemeenten in Bad Nieuweschans, Beerta, Drieborg, Finsterwolde, Nieuw-Beerta, een deel van Blauwestad, Nieuwolda en Oostwold. De Dollert maakt weer deel uit van de Protestantse Streekgemeente Oost-Groningen, samen met de protestantse kerken van Meeden, Midwolda, Scheemda e.o. en Winschoten.
De predikanten hier zijn verbonden aan deze streekgemeente. De gemeenten houden hun zelfstandigheid met een eigen kerkenraad en colleges, maar ze voeren een aantal onderdelen van het kerkelijk leven gezamenlijk uit.
Vanaf de Stefanuskerk gaat de route rechts richting het kruispunt en vervolgens linksaf, de Hoofdweg in. Volg deze weg tot de kruising en steek deze over (even rechts en dan direct links). De weg heet hier Goldhoorn, een landelijke weg met enkele huizen en boerderijen, maar vooral veel groen. Volg de weg enkele kilometers tot aan de kerk in Oostwold, Goldhoorn 8.
Deze van oorsprong gereformeerde kerk is gebouwd in een stijl met kenmerken van de Amsterdamse School en stamt uit 1930.
Volg de weg met de bocht mee, ga ca. 50 meter na de bocht rechtsaf, het Schoolpad in. Volg dit pad tussen de huizen door tot aan de Hervormde Kerk aan de Kerksingel 17.
Een kruiskerk uit 1775, gebouwd naar het voorbeeld van de Nieuwe Kerk in de stad Groningen. Deze kerk kon, samen met de pastorie, gebouwd worden met inkomsten uit land en met leningen. De kerk heeft later verschillende malen een aanbouw gekregen. Aan de noordkant van de kerk ligt de oude begraafplaats, met graven uit de 18e en 19e eeuw.
Rijd de laan door tot aan het hek (Kerksingel) en ga aan het einde rechtsaf, de Huningaweg in. Volg deze tot de brug met blauwe pilaren en ga direct na de brug linksaf, de Groeveweg in. Volg deze tot knooppunt 13 (bij de jachthaven het fietspad volgen). Fiets vanaf daar richting knooppunt 04. U fietst hier een flink stuk langs het Oldambtmeer.
Polder onder water
Het Oldambtmeer is na het Lauwersmeer het grootste van de provincie Groningen. Het maakt deel uit van het project Blauwestad, bedacht om het gebied een economische impuls te geven. Omdat er enkele woningen moesten verdwijnen en grote stukken landbouwgrond werden overgedragen, bracht de aanleg een groot deel van de regio in beroering. Veel mensen vonden het absurd dat grond die door de overgrootouders was ingepolderd, nu weer onder water werd gezet.
Nadat u onder de A7 door bent gereden steekt u de weg over, de Bosweg in. Fiets door tot aan de T-splitsing. Sla hier rechtsaf de Scheemdermeersterweg in en gelijk daarna linksaf, de Scheemdermeerlaan in. U bent nu in Scheemda. Neem tegenover de Wilhelminalaan (aan de linkerhand) het fietspad rechts achter de huizen langs en blijf dit helemaal tot het einde volgen. Sla linksaf de Dollardlaan in. Rijd deze door tot het einde. Steek de weg min of meer recht over en houd rechts aan, de Poststraat in. Ga aan het einde links, dit is de Stationsstraat. Neem de eerste weg rechts, de Kerklaan, en fiets tot aan de kerk op nr. 32, De Ontmoeting.
Dit ovale, multifunctionele kerkgebouw uit 2010 is de enige moderne kerk op deze route.
Hoogholtje
Vervolg vanaf de kerk de mooie bochtige Kerklaan, die overgaat in de Hogeweg, tot aan het hoogholtje, de Groningse naam voor een hoge vaste voetbrug waar schepen onderdoor kunnen. De brug heeft een sleuf waardoor u met de fiets makkelijk kunt oversteken. Ga na de brug rechtsaf en daarna gelijk linksaf, de Trekweg. Aan het einde daarvan rechtsaf, de Scheepsjagerstraat. Neem in de bocht het fietspad links, het Botenpad. Ga over de brug en vervolgens rechtsaf, de Diepswal. Daarna linksaf, de Kerkstraat. Volg deze weg tot de kerk op de hoek met de Torenstraat.
De Scheemder Kerk werd gebouwd in 1515. De Vereniging van Vrijzinnige Protestanten kerkt er elke laatste zondag van de maand. Het gebouw is verder buiten gebruik en wordt beheerd door de Stichting Oude Groninger Kerken.
Neem bij de kerk de Oosterstraat richting Midwolda. Deze dorpsstraat gaat over in een landelijke weg, u volgt deze geruime tijd. Ga na het viaduct over de A7 (de naam is dan Menterneweg) op de driesprong naar rechts, de Lange Zuidwending. Na een paar honderd meter linksaf het betonpad op, vervolgens links aanhouden, de Zuiderweg. Aan het einde rechts, de Hoofdweg in. Volg deze weg tot aan de Dorpskerk van Midwolda op nr. 168.
Deze rechthoekige zaalkerk is in 1738 gebouwd. De kerk is in het bezit van de Stichting Oude Groninger Kerken, maar wordt gehuurd door de hervormde gemeente.
Volg vanaf de kerk de knooppunten 10 – 12 – 14 – 19. Ga bij knooppunt 19 rechts de Klinkerweg in. Neem de eerste weg links, de H. Schwertmannweg, de eerste rechts, de J. Palsweg, en de eerste links, de E.E. Napweg. Deze weg gaat over in een fietspad. Ga bij de T-splitsing linksaf natuurgebied De Tjamme in. Ga aan het einde van het pad linksaf en fiets naar de kerk waar u bent gestart.
Kerkenpad: fietsen of wandelen
Het Kerkenpad Oost-Groningen telt twaalf verschillende fietsroutes, tussen de 20 en 34 kilometer. Starten kan bij alle genoemde kerken op de route. Tijdens de zesde editie van het Kerkenpad Oost-Groningen, op de eerste zaterdag in juni, kunt u de kerkgebouwen op de route ook van binnen bekijken (check kort van tevoren kerkenpadoostgroningen.nl of het kerkenpad doorgaat). De deelnemende kerken zijn gebouwd tussen de 13e en 21e eeuw en verschillen sterk qua architectuur. Voor wie meer kilometers wil maken zijn er twee knooppuntenroutes, van 39 en 65 kilometer.
Gaat u liever wandelen dan fietsen? Stichting Pelgrimeren in Groningen biedt verschillende wandeltochten langs de deelnemende kerken van het Kerkenpad Oost-Groningen. De routes zijn ongeveer 8 kilometer lang.
