Renze Borkent is planoloog en woont in een Vinex-wijk in Almere met een tuin van 9 bij 6 meter. Behoorlijk doorsnee dus. Hoewel de Oostvaardersplassen om de hoek liggen, zit hij noodgedwongen thuis. Vanwege corona zit Nederland in een lockdown. Bovendien wordt hij ernstig belemmerd door chronische vermoeidheid. Wat hij wel kan: in de tuin op een stoel zitten, een foto maken, en af en toe wat schrijven. Hij richt zijn blik en aandacht op alles wat groeit en krioelt in deze kleine biotoop. En het is verrassend wat hij ontdekt. In de twee jaar tijd dat hij een soort dagboek bijhoudt, telt hij maar liefst 1230 soorten.
Gelijkenissen
Borkent schrijft met humor en zelfrelativering. Lichtvoetig en soms pijnlijk kwetsbaar reflecteert hij op de verbazingwekkende soortenrijkdom in zijn stadstuin. Soms trekt hij wijze lessen uit zijn observaties. Van een slapende bij in een bloem leert hij onbekommerd te leven. Een meidoorn die niet direct nadat hij geplant is gaat bloeien, oefent hem in geduld. Al die voorbeelden zijn gelijkenissen van het goede leven. Maar de natuur is er natuurlijk niet alleen om wijze lessen uit te leren. Dat is juist de kwaliteit van de natuur: die wil niets van je.
Mijn eigen safari
Enthousiast geworden door zijn boekje, ben ik begonnen met mijn eigen safari in de achtertuin. Ook ik woon in een Vinex-wijk met dito tuin van postzegelformaat. Ik ben nog maar een paar dagen bezig en ontdekte al talloze soorten waar ik nog nooit van gehoord had: kaneelglasvleugelwants, hoge fijnstraal, schorsmarpissa en basterdwederik. Of beestjes die ik weleens gezien had maar nog nooit op naam gebracht, zoals de grauwe schildwants. En nog zo’n ontdekking: hét lieveheersbeestje bestaat niet. Alleen in ons land komen al 60 soorten voor.
Alle thema’s van het leven zijn in de tuin te vinden
Nederig
Wees nieuwsgierig naar het kleine, onbeduidende. Het maakt me zelf ook klein, letterlijk. Want ik moet door de knieën om al dat moois te ontdekken. En ik ontdek dat ik, als ik me verwonder, ook nederiger word. Dat is niet min over mezelf denken, maar minder aan mezelf denken.
Verschil
Wat stelt één tuintje nou voor, vraag je je misschien af. Voor mij als genieter maakt het alle verschil. Alle thema’s van het leven zijn in de tuin te vinden. Het gaat over kwetsbaarheid en veerkracht. Het gaat over schoonheid en wreedheid. Bij leven hoort ook dood. Ecosystemen leven van de dood. Het ene dier is voedsel voor het andere. En hoe meer je ontdekt, des te meer besef je dat je weinig begrijpt van het leven.
Geen tuin is te klein
'Het leven is goddelijk mysterieus', zo besluit de auteur zijn boek. Voor die ontdekking is geen tuin te klein. Biologen en planologen zullen onderstrepen dat elk tuintje een stapsteen is die onmisbaar is in de stenenwoestijn van onze steden en dorpen. Er zijn miljoenen tuinen in ons landje die van betekenis kunnen zijn.
Renze Borkent: Kleine natuur. De wonderlijke soortenrijkdom van een stadstuin. KNNV Uitgeverij.
