Muziek troost. Daarom zingen kleine groepjes zangers bij het bed van mensen die gaan sterven. ‘Bedside Singers’ noemen zij zich. Met drie of vier mensen zingen zij zacht en ingetogen en met hooguit drie verschillende stemmen. “Wij zingen voor de ziel op reis.”
Ik lees erover in de krant en ga meteen op zoek op internet. De Bedside Singers blijken heel gewone mensen te zijn, meestal in de tweede helft van hun leven, de fase waarin je dichter bij je dood bent dan bij je geboorte. Meer en meer zelf ook wandelaars in het bos waar de bomen vallen.
Hun website vertelt: “We zitten rond het bed of de stoel van de cliënt en zingen een aantal liedjes. A capella, dus zonder muzikale begeleiding. We zingen zolang de cliënt het prettig vindt. De stervensfase is kwetsbaar, intiem en bijzonder. We doen alles met zorg en in overleg met de cliënt en de naasten, en stellen ons bescheiden op. We komen zachtjes binnen en nemen onze eigen krukjes mee. Zo hoeven we geen stoelen te verplaatsen. Er zijn geen kosten verbonden aan ons zingen, een gift is welkom.”
Sommige Bedside Singers zijn gelovig, andere niet. Allen hebben de ruime blik dat er meer is tussen hemel en aarde dan wat zij zelf wel of juist niet geloven. Ze hebben oog voor allerlei tradities van zielezangen die je ver weg in de wereld of dicht bij huis vindt, gelovig of niet.
Zingen troost, in leven en in sterven
In de loop van de jaren heb ik bij veel sterfbedden gestaan of gezeten. Ik kan ze me allemaal nog voor de geest halen. Soms trof mij de rust en de overgave, dan weer de worsteling en het verzet. Vaak was er lijden. Dan zei iemand in de gang gedempt: “Ik kan zo weinig doen.”
Dan deed ik wat een dominee kan doen: ik las een psalm van troost, bad het Onze Vader, legde mijn handen op het hoofd van de stervende en gaf de zegen van de lieve Heer mee. En soms zongen we met alle naasten een lied. Deze rituelen keerden de dood niet, zij hielpen wel elkaar in vrede los te laten.
Maar wat als je geen christen bent, moslim, hindoe of boeddhist? Ook hen zou ik graag rituelen gunnen voor hun ziel die op reis gaat. Dat kunnen Bedside Singers hun geven. En voor gelovigen hebben zij ook vast wel iets in het repertoire.
Het mooiste ‘bed-sing verhaal’ hoorde ik van mijn goede vriend. Hij is lid van een mannenclub van de kerk. Zij delen lief en leed. Toen een van hen ging sterven, zijn de anderen om zijn bed gaan zingen: ‘Ik ga slapen, ik ben moe, ‘k sluit mijn beide ogen toe, Here houd ook deze nacht over hem getrouw de wacht.’
Daar zou ik zelf wel, mocht mijn uur slaan, de eeuwigheid mee ingezongen willen worden. Zingen troost, in leven en in sterven.
