Verschillen tussen Nederland en Zambia
Marike vertelt: “In Zambia hebben predikanten veel aanzien en een grote rol in de gemeenschap. Ze zijn een soort manager, spin in het web, vaak ook verantwoordelijk voor de financiën van de kerk. In Nederland zijn dit soort taken voor de kerkenraad.” Gemeenten in Zambia zijn meestal zo groot dat niet iedereen in de kerk kan komen. “Maar de loyaliteit aan de kerk is groot: wie erbij hoort, zet zich ervoor in. In Nederland heerst soms meer een consumenten-mentaliteit: What’s in it for me? Voorgangers moeten hier roeien met de riemen die ze hebben. Er is niet veel materiaal voor jeugdwerk of toerusting. Dan besef je: wat hebben we in Nederland toch veel mogelijkheden.”
Kerk-zijn in afgelegen dorpen
Op het platteland vestigt de dominee zich in een groter dorp. Veel gemeenteleden hebben echter geen vervoer om naar de kerk te komen. Daarom gaan ouderlingen voor in hun eigen dorp. Marike: “Een belangrijke taak van de predikanten is deze ouderlingen op te zoeken en te ondersteunen. Vaak hebben ze niet meer dan een bijbel om hun diensten te leiden.” Kerk in Actie steunt een landelijk opleidingscentrum waar ouderlingen, diakenen en leiders van vrouwengroepen trainingen kunnen volgen. “Dat werk is belangrijk”, benadrukt Marike. “Op de universiteit krijgen studenten een brede horizon mee, maar voorgangers moeten ook anderen kunnen trainen, goed kunnen luisteren, mensen verbinden, een goede herder zijn. Training is daarom erg belangrijk.”
Grootste uitdaging
Armoede is volgens Marike de grootste uitdaging voor predikanten in Zambia. “Weinig predikanten krijgen een volledig salaris. De meeste moeten rondkomen van een eigen bedrijfje of stuk grond. Dat kost ook de nodige tijd.” In het vierde studiejaar leren theologiestudenten daarom ook hoe je als predikant en gemeente zelfvoorzienend kunt zijn, door het kerkgebouw te verhuren, grond te verpachten, een handeltje op te zetten.
Aantrekkingskracht van ‘prosperity churches’
Vanwege armoede ligt in veel preken nadruk op voorspoed (prosperity gospel). Voorgangers stimuleren mensen dan veel geld aan de kerk te geven, omdat God hen dan zal zegenen. Sommige voorgangers worden daar zelfs rijk van. “Dit heeft veel aantrekkingskracht”, meent Marike. “Als ‘man van God’ heb je hier veel aanzien, dat kun je op een goede en ook op een foute manier gebruiken. In Nederland zie je predikanten niet snel in de nieuwste merkkleding lopen, maar in Zambia mogen dominees hun rijkdom tonen. Als jouw dominee het goed doet, straalt zijn zegen op jou af. Een ander perspectief op succesvol leiderschap. Wij geven daarom ook lessen over zegen, geld en dienend leiderschap.”
Dominee onder grote werkdruk
Naast het lesgeven vinden Thijs en Marike individuele contacten met studenten belangrijk. Ze nodigen hen uit om te komen eten, en bezoeken af en toe in een weekend oud-studenten die in afgelegen dorpen werken, soms wel zes uur rijden vanaf Lusaka. “Zulke bezoeken helpen ons ook weer bij ons lesgeven.” Marike vertelt over zo’n bezoek aan een oud-studente: “Deze predikante woont in één kamer. Gemeenteleden bouwen naast de kerk iets groters voor haar. Ze heeft geen salaris en staat onder grote werkdruk: ‘Hoe kom ik rond? Hoe ondersteun ik kerkenraadsleden? Hoe ga ik om met sterfgevallen?’ Voor deze sociaal bewogen predikanten kun je alleen maar veel respect hebben.”
Meer lezen over het werk van Thijs en Marike Blok? Abonneer je dan op het weblog kerkinactie.nl/blogblok of ga voor meer informatie naar kerkinactie.nl/kerkzambia.
Steun het opleiden van predikanten in Zambia
