Jesaja heeft eeuwen geleden voorzien
hoe Gods nieuwe wereld zal zijn.
De doornstruik maakt plaats voor een groene cipres,
en de wolf legt zich neer naast het lam, het lam,
de wolf legt zich neer naast het lam.
Dan zingen de bergen en heuvels het uit,
de volkeren leven in vrede.
De aarde is vol van de kennis van God,
zo vol als met water de zee, de zee,
zo vol als met water de zee.
Toch worden de zwakken nog steeds onderdrukt,
en ouders en kinderen strijden.
De aarde is ziek door de schuld van uw volk,
en de doornstruik verovert het land, het land,
de doornstruik verovert het land.
God, geef dat op aarde gebeurt wat u wilt,
maak een einde aan onrecht en pijn.
Dan komt er een wereld van wijsheid en recht,
waar uw volk gelukkig kan zijn, kan zijn,
uw volk gelukkig kan zijn.
Tekst: Joy F. Patterson, ‘Isaiah the prophet has written of old’
Vertaling: Peter Booij
Melodie: Sydney Bertram Carter
Tekst: © Hope Publishing Company*, Carol Stream; Vertaling: © BV Liedboek; © Stainer & Bell Ltd., Londen
Toegelicht: Jesaja heeft eeuwen geleden voorzien
(door dr. Oane Reitsma, predikant van de Protestantse Gemeente Enschede)
Profetie
In de adventstijd lezen we veel evangelieteksten – uit met name Matteüs en Lucas – waarin wordt verwezen naar de profeten, ‘opdat in vervulling zou gaan wat geschreven is door de profeten’. Zo wordt de komst van het kerstkind verbonden met de vervulling van de Messiaanse belofte die we vinden bij profeten als Jesaja. Lied 772 maakt geen referenties aan de evangeliën, maar behandelt de profetenteksten van Jesaja op dezelfde manier: Jesaja voorzag (dat is iets anders dan voorspelde!) het eeuwen geleden al, en nog steeds hopen we erop en leven we met zijn visioenen.
Het komende vredesrijk
Bekende beelden van deze profeet worden kort genoemd. Langer hoeft ook niet, want de beelden spreken voor zich: de wolf legt zich neer bij het lam (Jesaja 11:6), bergen en heuvels zingen het uit en doornstruiken maken plaats voor cipressen (Jesaja 55:12-13). Al die beelden wijzen op het komende vrederijk dat reeds onderweg is en niet te stuiten is. De aarde zal vol zijn van kennis van God ‘zo vol als met water de zee’ (Jesaja 11:9).
Verleden en toekomst
Deze woorden uit het verleden (‘Jesaja heeft eeuwen geleden voorzien’) zijn dus betrokken op de toekomst. Een wereld van wijsheid en recht (gerechtigheid), een einde aan onrecht en pijn, en iedereen alleen maar gelukkig. De woorden doen apocalyptisch aan (bijvoorbeeld Openbaring 21:4).
Maar tussen verleden en toekomst zit nog een hele wereldgeschiedenis, en niet te vergeten ons eigen bestaan, het nu. Dat profetische verleden en die eschatologische toekomst staan nooit los van ons heden, maar hebben er alles mee te maken.
Schril contrast
Dit nu komt in het derde couplet ter sprake, dat in schril contrast staat met de andere, hoopvolle coupletten. Nog steeds worden zwakken onderdrukt, hebben kinderen en hun ouders ruzie, vertelt het. De aarde wordt zelfs ‘ziek’ genoemd, een heel directe uiting van wanhoop. De doornstruik uit het eerste couplet maakt nog geen plaats voor de cypres, maar verovert zelf al het land.
Dit ‘nu’ wordt door de tekstdichteres ingevuld vanuit haar sterke maatschappelijke betrokkenheid op thema’s die in de jaren ’80 speelden (zie hierover de informatie op liedboekcompendium.nl, het lied stamt uit die tijd), maar is bijna naadloos vertaalbaar naar deze tijd. Verwijst ‘de aarde is ziek door de schuld van uw volk’ niet net zo goed naar de klimaatcrisis? Misschien heeft de vertaler het bewust zo verwoord …
Liedje van verlangen
De melodie is eenvoudig, kent veel herhaling en de laatste regel wordt steeds als een quasi-refrein herhaald. In die herhaling komt het beeld uit de laatste regel in ieder couplet nog eens extra uit de verf, omdat het steeds in de gedachten blijft hangen. De informele, vertellende stijl is verwant aan die van Amerikaanse folkmuziek. Daarmee wordt het geheel een liedje van verlangen. Mooi, in de adventstijd. Wat willen we nog maar? (Behalve dan dat dat verlangen eindelijk eens wordt bevredigd …)
