Israëlzondag heeft zijn wortels in de jaren nét na de Tweede Wereldoorlog, toen miljoenen Joden werden vermoord tijdens de Holocaust. In 1948 wordt de staat Israël gesticht, in het gebied dat dan nog Palestina heet. Het idee van een eigen staat werd eind 19e eeuw populair onder Joden in de diaspora, vooral in landen waar ze te maken hadden met antisemitisme.
In 1949 roept de hervormde synode 2 oktober uit tot Israëlzondag. Waarom? Ten eerste om de liefde voor het volk Israël te uiten. En daarnaast om op een vaste dag te kunnen nadenken over de relatie van de kerk met Israël, en om dan in gebed speciaal stil te staan bij het volk Israël. De nadruk hierbij ligt op het Joodse volk, niet op politiek of op de staat Israël.
Vragen
Vanaf het begin roept Israëlzondag ook vragen op. Is zo’n speciale dag theologisch gezien wel nodig? Christenen en joden bidden toch tot dezelfde God? En is de kerk niet altijd al bezig met Israël, aangezien zij haar liturgie grotendeels heeft overgenomen uit het jodendom? Toch houdt de kerk eraan vast, vanuit het besef dat ze niet zonder Israël en zijn erfenis kán.
De relatie tussen de kerk en Israël roept ook politieke discussie op: in hoeverre steunt de kerk de staat Israël in het Israëlisch-Palestijnse conflict?
Lastige onderwerpen
De Protestantse Kerk in Nederland heeft bij haar oprichting in 2004 'de onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël' vastgelegd in de kerkorde, het document waarin alle regels afspraken binnen de kerk zijn vastgelegd.
In die kerkorde wijst de Protestantse Kerk ook op de relatie met Palestijnse christenen en het zoeken naar vrede en gerechtigheid voor iedereen. De kerk heeft tenslotte ook een diaconale taak en zoekt naar religieuze eenheid.
Het belangrijkste is om in gesprek te blijven. Kerk & Israël, onderdeel van de Protestantse Kerk, onderhoudt daarom contacten met allerlei Joodse partners, zoals het Centraal Joods Overleg (CJO). Het doel: leden van de Protestantse Kerk kennis laten maken met de joodse wortels van hun geloof. Maar óók: de gesprekken over lastige onderwerpen gaande houden – zoals het conflict tussen Palestina en Israël, of antisemitisme.
Lang niet alle protestantse gemeenten houden een Israëlzondag. Soms staat er die dag iets anders op het programma, soms vinden kerken het te politiek gevoelig.
Dit is een artikel in de serie #protestants. Lees ook:
Tekst: Keren de Krijger | Foto: Keren de Krijger (kop) en Wikipedia.
