In de meeste kerken in ons land worden kinderen (vaak als baby) gedoopt. Maar we kennen ook de praktijk van de volwassendoop: mensen worden gedoopt als ze er zelf voor kunnen kiezen.
Wat is het verschil? Als je de nadruk legt op Gods liefde die aan alles voorafgaat, kom je eerder uit bij de kinderdoop. Je zegt als het ware: nog voordat jij zelf maar na kunt denken, was God er al voor jou. Je bent al opgenomen in zijn verbond van liefde met mensen, en je mag deel uitmaken van een geloofsgemeenschap. Daarom word je gedoopt. Als je de nadruk legt op het eigen antwoord van mensen op die liefde van God kom je eerder uit bij de volwassendoop. Je kunt dan in de kerk vaak wel een zegen voor je kind ontvangen.
Vind je zowel de kinderdoop als de kinderzegening nog een stap te ver, dan zijn er andere rituelen denkbaar.
Boekje: 'Een nieuw begin'
Dit artikel over dopen en opdragen komt uit het Petrus-boekje 'Een nieuw begin'. Hoe voed je je kind op met geloof? Zo vanzelfsprekend als dat vroeger leek te gaan, gaat dat tegenwoordig niet meer. En het gaat vaak met vallen en opstaan. Met dit boekje helpt Petrus je graag een beetje op weg.
Dopen
Dopen gaat terug op de doop van Jezus door Johannes de Doper in de rivier de Jordaan (Matteüs 3). Als een kind of volwassene wordt gedoopt, wordt water over hem of haar uitgestort. Dat kan een kleine hoeveelheid water op het voorhoofd zijn, maar ook een onderdompeling in water. Met de doop ‘in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest’ wordt de naam en het leven van de dopeling symbolisch verbonden met onder meer het sterven en de opstanding van Jezus Christus.
Water
Water is een onmisbaar onderdeel van het ritueel van de doop. Het staat symbool voor het afwassen van het oude, zondige leven en het nieuwe leven dat dankzij Jezus’ dood en opstanding mogelijk is. Het water is zelf niet bijzonder maar wordt bijzonder door deze betekenis.
Het doopvont
In een protestants kerkgebouw bevindt het doopvont zich meestal voor in de kerk, bij de preekstoel. Het staat daar ook als er niet gedoopt wordt als herinnering dat de gemeente een gemeenschap van gedoopte mensen vormt. Het woord ‘vont’ is afgeleid van een Latijns woord dat ‘bron’ betekent. Het verwijst naar God als de bron van het geloof.
De doopjurk
Ouders kunnen ervoor kiezen om het kindje dat gedoopt wordt een doopjurk aan te trekken. In de eerste christelijke kerken kregen de mensen die gedoopt werden na hun doop een wit kleed aan. Dat witte kleed symboliseerde een nieuw begin, een schone lei. De doopjurk refereert aan dat witte kleed, aan zuiverheid en onschuld.
De doopnaam
De doop begint vaak met het noemen van de naam door de voorganger of de ouders. Bij die naam zal het kind voortaan genoemd worden door mensen en door God. Daarna volgt de handeling van het dopen, in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Dit verwijst naar de opdracht die Jezus zijn discipelen geeft om alle volken tot zijn leerlingen te maken door hen te dopen in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest.
De doopkaars en de doopkaart
In veel protestantse gemeenten krijgen dopelingen na hun doop een doopkaars mee, ontstoken aan het licht van de paaskaars. Veel mensen steken die kaars jaarlijks weer aan op de doopdag van het kind. De paaskaars brandt in iedere kerkdienst als een symbool voor het licht van Christus, waar de dopeling ook in delen mag.
Ook de doopkaart vormt een herinnering aan de doop. In de meeste protestantse gemeenten wordt deze tijdens de doopdienst overhandigd als een soort ‘bewijs’, met de naam van de dopeling, de datum en de kerk waar de feestelijke gebeurtenis heeft plaatsgevonden.
Kinderzegen
In kerken die de volwassendoop als uitgangspunt nemen, kunnen jonge kinderen een kinderzegen ontvangen. Ze worden opgedragen aan God en welkom geheten in de kring. Er wordt voor hen gebeden en er wordt een zegen over hen uitgesproken. Zo wordt duidelijk gemaakt: ‘God is er voor jou, Hij houdt van jou. En wij, als gemeenschap, willen jou terzijde staan.’ In sommige protestantse gemeenten gebeurt het allebei: je kunt je kind laten dopen, maar je kunt ook vragen om een zegening.
Andere rituelen
Als de kinderdoop of de kinderzegening voor jou nog een stap te ver is en je er (nog) niet voor kiest om de komst van je kind in de openbare setting van een zondagse eredienst gelovig te markeren, zijn er andere rituelen denkbaar.
Geboortebezoek
Als je een geboortekaartje stuurt naar de ledenadministratie van de kerk of de predikant wordt misschien al automatisch contact gezocht voor een bezoekje. Maar je kunt ook zelf een predikant of ouderling uitnodigen vanwege de geboorte van je kind. Als degene die op bezoek komt niet al zelf het initiatief neemt, kun je hem of haar tijdens het gesprek vragen of je iets mag vertellen waarom de geboorte van je kind zo bijzonder voor je is. En kun je vragen of hij of zij met jullie wil bidden en in dat gebed aan God een zegen vragen over het leven van je kind. Misschien kan hij of zij een zegen uitspreken terwijl je je kind in je armen vasthoudt, of bij het wiegje of bedje waarin het slaapt.
Naamfeest
Je kunt ook een moment organiseren waarvoor je een aantal dierbare familieleden en vrienden uitnodigt, thuis of op een afgehuurde locatie. Tijdens dit moment vertel je waarom je kind zijn of haar naam heeft gekregen. In plaats van beschuit met muisjes kun je bijvoorbeeld een fototaart of een aantal mini-foto-tompoucen regelen waarop je de foto van je kind en zijn of haar naam laat afdrukken. Als je kind is vernoemd naar een nog levende persoon, kun je hem of haar vragen iets te vertellen over deze naam, of over hoe het is om vernoemd te zijn. Eventueel kan ook een gebed een plek krijgen op een naamfeest.
Lees ook:
